حجت‏ الاسلام والمسلمین سیدتقی واردی، عضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‎المللی قرآن(ایکنا) گفت: تمدن در لغت به معنای شهرنشینی است و در اصطلاح علوم سیاسی به مجموعه فعالیت‎های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی اطلاق می‏شود که در یک سرزمین برای بهبود زندگی اجتماعی مردم آن ناحیه صورت پذیرد که از مصادیق آن می‎توان به تمدن‎هایی چون یونان،روم، ایران و مصر و... اشاره کرد.

عضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی گفت: پس از طی فراز و نشیب‎های زندگی تمدنی ایرانیان و مسلمانان در سال‌های پسین با ظهور انقلاب اسلامی و اعتماد به نفسی که از جایگاه ایمانی بر می‎خاست به رهبری امام راحل ایران متحول شده 35 تا 40 میلیون نفری توانست در مقابل قدرت‎های بزرگ جهانی بایستند و با اینکه یکه و تنها بود روزهای بسیار سخت را برای ثبات قدم در مسیر این تمدن‌سازی با قدرت پشت سربگذارد.

واردی بیان کرد: یکی از تفاوت‎های بزرگی که میان انقلاب ایران و انقلاب‎های دیگر به خصوص این انقلاب‎های عربی و اسلامی می‎توان یافت همین عنصر خودباوری برای رقم زدن یک زندگی تازه بر مبنای شریعت و ولایت است؛ ملت ایران برعکس بسیاری از این ملت‎ها حرف تازه‎ای داشتند و بر روی حرف خود ماندند و یک لحظه تا امروز از آن عقب نشینی نکردند؛ اگر ایران اسلامی با این مولفه‎ها بتواند این نظام و حرف را استمرار دهد، این گفتمان در سراسر جهان نزج بیشتری خواهد یافت و مسلمانان این الگوی تمدنی را خواهند پذیرفت؛ کما اینکه در این شرایط نیز چنین است و دنیا به این نگاه تمدنی ایرانی اسلامی پی برده است.

عضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، یادآور شد: مردم ایران در سایه انقلاب اسلامی به ناخودآگاه خود رسیدند و دریافتند که در گفتمان نهفته اسلامی که سالها از آن بی‎خبر بودند، گفتمانی فعال و عظیم نهفته است که حرف و سخن جدید و جهانی دارد؛ آنها به گونه‎ای پرورش یافتند که خود را باور کنند و عقاید و کار وسیاست خود را خودشان به وجود می‎آورند؛ در این سی و پنج سال به رغم تحریم‎های همه جانبه این ملت هیچ گاه مثل دیگر کشورهای که پس از یک یا دو تحریم از تمام ارزشهای خود گذشتند، دست از ارزش‎های اصیلی دینی خود برنداشت.

انقلاب اسلامی؛ زمینه‌ساز پی‌ریزی تمدن نوین اسلامی

وی گفت: حرکت اصیل انقلاب در مسیر رشد و پیشرفت و توسعه باعث شده است تا باور کنیم که این انقلاب زمینه‌ساز یک تمدن اصیل و بزرگ است زیرا هیچ ضربه و جنگ و تهدید و تحریمی نتوانست انقلاب را از مسیر حقیقی خود دور کند.

شناخت درست تعالیم اسلامی؛ گامی در جهت تمدن‌سازی

واردی یادآور شد: اعتماد به نفس اولین شاخصه رسیدن به تمدن نوین اسلامی بود و مسئله دیگر، شاخصه درست اندیشیدن و تفکر صحیح است؛ باید تفکر دقیق و صحیحی از تعالیم اسلامی و انسانی داشته باشیم؛ در این راستا باید اول ارزش‎های انسانی و اسلامی را به درستی بشناسیم و اگر خرافاتی در باورهای ما باشد آنها را بزداییم و هرچه موجب عقب‎ماندگی ما می‎شود را از میان برداریم.

وی عنوان کرد: انقلاب اسلامی در این سی و پنج سال توانست ثابت کند که حرف و سخن دیرینی که گفته می‎شود اسلام اصیل و فقه ما را به عقب می‎راند تا چه حد بی پایه و اساس است؛ پیشرفت‎های خیره کننده ایران در شرایط عادی به دست نیامده است بلکه این پیشرفت‎ها در شرایط هشت سال جنگ بی‌امان و فیزیکی و سی و پنج سال جنگ روانی و تحریم اقتصادی، سیاسی، علمی و فرهنگی حاصل شده است که به جرات می‎توان گفت کمتر کشوری در جهان قادر بود در چنین فضایی جان سالم به در برده و عزت خویش را حفظ کند.

این پژوهشگر حوزه با ذکر این مطلب که تمدن اسلامی ایرانی شکل گرفته در بستر انقلاب اسلامی ظرفیت‎های اسلام اصیل برای تمدن‌سازی را به دنیا نشان داده است، تصریح کرد: متاسفانه در این بین گروه‌های غیر معتدل و تندرویی چون القاعده و النصره و... در قالب جنایات بزرگ خود لطمات بسیار زیادی به حرکت جهانی اسلام زده‎اند ولی پس از تمام این خباثت‎ها چهره معتدل و تمدن‎ساز انقلاب اسلامی و تمدن نوین اسلامی برای جهانیان آشکار خواهد شد.

پرهیز از تفرقه و اختلافات درون امتی؛ از شاخصه‌های تمدن‌سازی

وی گفت: شاخصه سوم تمدن‌سازی نوین اسلامی، پرهیز از تفرقه و اختلافات درون امتی است؛ مسلمانان بسیاری در دنیا زندگی می‎کنند که از ملیت‎ها، زبان‎ها، فرهنگ‎‏ها و فرق مختلف هستند؛ رویکرد تمدنی اسلامی جمع کردن همه آنها زیر چتر و پرچم اسلام است؛ اگر بخواهیم رویکرد تمدنی را ایجاد کنیم باید در گام اول اتحاد مردم را تضمین کنیم؛ مقصود ما این نیست که همه مردم شیعه شوند و فارسی حرف بزنند بلکه منظور اصلی آن است که همه مسلمانان زیر یک پرچم واحد حرکت کنند که همین قبول یک پرچم واحد، بسیاری از اختلافات را به اتحاد مبدل می‎کند.

واردی اظهار کرد: اختلافات و تفرقه عامل از بین رفتن اکثر تمدن‎های انسانی شده است و چنانچه در تاریخ انبیای الهی نیز آمده است تفرقه و وحدت جلوی پیشرفت تمدن‎های دینی را نیز گرفته است؛ اگر همه مسلمانان به حبل الهی اعتصام داشتند هیچ مشکلی به وجود نمی‎آمد، متاسفانه امروز می‎بینیم پس از بروز بیداری اسلامی ترک‎ها و اخوانی‎ها به دنبال تاسیس عثمانی ثانی هستند و گروهی هم ساز ملی کوک می‎کنند و در این میان گروه‎های سلفی نیز همه را کافر می‎شمارند و...؛ در چنین فضایی همگرایی اسلامی برای شروع تمدن نوین اسلامی با چالش‎های جدی روبرو می‎شود.

پیروی از ولایت؛ چهارمین ویژگی حرکت در مسیر تمدن‌سازی اسلامی

این پژوهشگر حوزه پیروی از ولایت را پایه چهارم تمدن نوین اسلامی ذکر کرد و عنوان کرد: با ظهور تفکرات ضد شیعی چنین تبلیغ می‎شود که تنها شیعیان هستند که دم از ولایت می‎زنند و ولایت آنان نیز اعتباری ندارد؛ در حالی که شیعیان ولایت را از آن خدا می‎دانند؛ ولایت نبی در طول ولایت خدا و ولایت ائمه(ع) و نایب ائمه که همان ولایت فقیه است در طول ولایت خدا و پیامبر(ص) است؛ یکی از دلایلی که شاید در گذشته در تاریخ تشیع چنین بحثی به این شکل صورت نگرفت به دلیل شرایط و اقتضائات تاریخی است که در فقه ما نیز تاثیرگذار بوده است.

دست درازی به سوی اجانب موجب از میان رفتن تمدن می‌شود

وی گفت: نفی سلطه اجانب، پایه پنجم از تمدن نوین اسلامی است؛ این ویژگی مهم باعث می‎شود که مسلمانان هیچ گاه خود را در مقابل دشمنان ذلیل و خوار نکرده و پایه‎های تمدنی خود را حفظ کنند؛ دست درازی به سوی اجانب موجب از میان رفتن تمدن اسلامی خواهد شد زیرا سلطه اقتصادی، سلطه فرهنگی و سیاسی را موجب می‎شود.

عضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی عنوان کرد: به همین منظور باید افرادی در راس این کشور باشند که بر تفکر اصیل اسلامی تکیه کرده و وامدار استکبار جهانی نباشند؛ زیرا عدم خودباوری دینی ما را به وابستگی خواهد کشاند و پس از این وابستگی تمام ارکان ذهنی و دینی مردم از بین می‎رود.

وی گفت: تمدن اسلامی چون از اسلام گرفته می‎شود و اسلام هم چون در ذات و فطرت بشر نهفته است، پس تمدن اسلامی و ایرانی یک تمدن بشری است و اگر همه بشر بخواهند به این تمدن روی بیاورند این تمدن آنها را اشباع می‎کند ولی تمدن‎های دیگر این گونه نیست؛ گفتمان غیرتمدنی در تمدن‎های دیگر موج می‎زند به عنوان مثال در تمدن جدید غربی، انسانیت و حقوق بشر جزو مهمترین مشخصه‎های ظاهری است ولی در مقام عمل پیروی از شیطان و آدم‌کشی و ترور در نهاد تصمیم‌سازی سیاسی فرهنگی غربی یک ارزش ناگفته محسوب می‎شود.

حوزه بازوی فکری تمدن اسلامی است

این پژوهشگر حوزوی یادآور شد: حوزه بازوی فکری و عقبه فکری نظام اسلامی است و تا وقتی که نظام این ویژگی را در اختیار دارد تمدن اسلامی به رشد و نمو خود ادامه خواهد داد؛ عقبه فکری تمدن باید اسلامی باشد و در آن از علوم اسلامی باید نهایت استفاده و بهره برده شود.

حوزه تفکرات تمدنی را وارد نظام تصمیم‌سازی کشور کند

وی با تاکید بر این که فقه پشتوانه فکری نظام تمدنی اسلام است یادآور شد: فقه همگام با سایر علوم اسلامی چون کلام، علوم قرآنی و... باید کارکرد تمدنی خود را ایفا کند؛ فقه ما باید پشتوانه فکری و اجرایی تمدن نوین اسلامی باشد؛ حوزه وظیفه دارد این تفکرات تمدنی را وارد نظام تصمیم‌سازی کشور و بستر نظام تمدنی اسلامی کند.

وی گفت: حوزه، مهمترین رکن تولید فکر و تزریق اندیشه اسلامی به بدنه نظام تمدنی است؛ در این میان دانشگاه نیز نقش بسیار مهمی دارد که نباید از آن غافل شد و همکاری این دو نهاد در همگرایی و تولید فکر در بدنه نظام تمدنی نوین اسلامی نقشی حیاتی دارد.