امام موسی کاظم(ع)

کرامتی از امام موسی کاظم(ع)

کرامتی از امام موسی کاظم(ع)

فضای سیاسی و فکری شیعیان بعد از شهادت امام جعفر صادق(ع) تیره و تار گردید. زیرا یک عده از آنان گرایش به امامت اسماعیل پسر امام صادق(ع) پیدا نموده، در حالی که اسماعیل پیش از شهادت پدرش امام صادق(ع) از دنیا رفته بود. یک عده نیز اعتقاد به امامت پسر دیگر امام صادق(ع) به نام عبدالله افطح پیدا نموده و او را جانشین امام صادق(ع) می پنداشتند. از طرف دیگر منصور دوانقی(دومین خلیفه عباسی که قاتل امام صادق«ع» بود) در صدد یافتن جانشین واقعی امام صادق(ع) و امام بعدی شیعیان برآمده بود تا وی را به مانند امام صادق(ع) به شهادت رساند.

در این قضایای تردیدزا شیعیان حال و روز خوشی نداشتند و رشته های اختلاف و چند دستگی و طرد یکدیگر بین آنان حاکم گردید و همین امر موجب خوشنودی حاکمان وقت می گردید و آنان منتظر چنین روزی بودند.

غافل از این که خدای منان حافظ دینش بوده و آن را رها نمی کند. قرآن کریم وعده پیروزی حق و نابودی باطل را داده است. راه اصیل ولایت و امامت گرچه با تنگناهای عظیم و مهیبی مواجه می شود، ولی هیچ گاه گسیخته نمی شود و کنج اندیشی های افرادی چون عبدالله افطح و امثال وی نمی تواند مسیر امامت را منحرف گرداند. هم چنین حکومت های ظالم تمام جنایات را نسبت به اهل بیت(ع) و پیروان ائمه(ع) انجام می دهند، ولی نمی توانند رخنه ای در این مسیر تابناک به وجود آورند.

امام جعفر صادق(ع) به عنوان سُکّاندار دور اندیش مکتب اهل بیت(ع) چنین فضای ابهام انگیزی را از قبل پیش بینی کرده بود و بدین جهت در صدد بر طرف کردن آن برآمد. آن حضرت در هنگام شهادت 5 نفر را به عنوان وصی و جانشین خویش معرفی نمود: منصور دوانقی(خلیفه وقت عباسی)، محمد بن سلیمان(حاکم مدینه)، ام حمیده همسر امام صادق(ع) ، عبدالله پسر امام صادق(ع) و امام موسی کاظم(ع) پسر دیگر امام صادق(ع) تا از این طریق حکومت وقت را گمراه و سر درگم و شیعیان واقعی را به راه راست هدایت نماید.

آن حضرت با علم به این که منصور دوانقی(خلیفه سفاک و غاصب خلافت اهل بیت(ع) و قاتل امام صادق(ع) ) نمی تواند جانشین آن حضرت قرار گیرد و هم چنین محمد بن سلیمان(حاکم مدینه به مانند منصور) لایق چنین مقامی نیست. ام حمیده همسر امام صادق(ع) گرچه بانویی با فضیلت و بزرگوار بود، ولی چون زن بود نمی توانست در مقام امامت قرار گیرد. عبدالله پسر امام صادق(ع) نیز چون افطح(یعنی زیر پایش مساوی و دارای عیب جسمی) بود نمی توانست جانشین امام شود. چون یکی از شرایط امام آن است که از هر عیب و نقصی مبرّا باشد. تنها می ماند امام موسی کاظم(ع) که هیچ عیبی و نقصی نداشت و تمام شایستگی های امامت را دارا بود. شیعیانی که زیرک و فطن بوده و امام شناسی را به درستی می دانستند، از راه های مختلف پی به جانشین واقعی امام صادق(ع) بردند، که هشام بن سالم از جمله آنان بود. حدیث ذیل داستان چگونگی راهیابی هشام بن سالم بعد از سر درگمی موقت، به امام موسی کاظم(ع) است که متن عربی آن را تقدیم می کنم: 
عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ قَالَ كُنَّا بِالْمَدِينَةِ بَعْدَ وَفَاةِ أَبِي عَبْدِ اللَّه)ع( أَنَا وَ صَاحِبُ الطَّاقِ وَ النَّاسُ مُجْتَمِعُونَ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ أَنَّهُ صَاحِبُ الْأَمْرِ بَعْدَ أَبِيهِ فَدَخَلْنَا عَلَيْهِ أَنَا وَ صَاحِبُ الطَّاقِ وَ النَّاسُ عِنْدَهُ وَ ذَلِكَ أَنَّهُمْ رَوَوْا عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه)ع( أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ الْأَمْرَ فِي الْكَبِيرِ مَا لَمْ تَكُنْ بِهِ عَاهَةٌ فَدَخَلْنَا عَلَيْهِ نَسْأَلُهُ عَمَّا كُنَّا نَسْأَلُ عَنْهُ أَبَاهُ فَسَأَلْنَاهُ عَنِ الزَّكَاةِ فِي كَمْ تَجِبُ فَقَالَ فِي مِائَتَيْنِ خَمْسَةٌ فَقُلْنَا فَفِي مِائَةٍ فَقَالَ دِرْهَمَانِ وَ نِصْفٌ فَقُلْنَا وَ اللَّهِ مَا تَقُولُ الْمُرْجِئَةُ هَذَا قَالَ فَرَفَعَ يَدَهُ إِلَى السَّمَاءِ فَقَالَ وَ اللَّهِ مَا أَدْرِي مَا تَقُولُ الْمُرْجِئَةُ قَالَ فَخَرَجْنَا مِنْ عِنْدِهِ ضُلَّالًا لَا نَدْرِي إِلَى أَيْنَ نَتَوَجَّهُ أَنَا وَ أَبُو جَعْفَرٍ الْأَحْوَلُ فَقَعَدْنَا فِي بَعْضِ أَزِقَّةِ الْمَدِينَةِ بَاكِينَ حَيَارَى لَا نَدْرِي إِلَى أَيْنَ نَتَوَجَّهُ وَ لَا مَنْ نَقْصِدُ وَ نَقُولُ إِلَى الْمُرْجِئَةِ إِلَى الْقَدَرِيَّةِ إِلَى الزَّيْدِيَّةِ إِلَى الْمُعْتَزِلَةِ إِلَى الْخَوَارِجِ فَنَحْنُ كَذَلِكَ إِذْ رَأَيْتُ رَجُلًا شَيْخاً لَا أَعْرِفُهُ يُومِئُ إِلَيَّ بِيَدِهِ فَخِفْتُ أَنْ يَكُونَ عَيْناً مِنْ عُيُونِ أَبِي جَعْفَرٍ الْمَنْصُورِ وَ ذَلِكَ أَنَّهُ كَانَ لَهُ بِالْمَدِينَةِ جَوَاسِيسُ يَنْظُرُونَ إِلَى مَنِ اتَّفَقَتْ شِيعَةُ جَعْفَرٍ)ع( عَلَيْهِ فَيَضْرِبُونَ عُنُقَهُ فَخِفْتُ أَنْ يَكُونَ مِنْهُمْ فَقُلْتُ لِلْأَحْوَلِ تَنَحَّ فَإِنِّي خَائِفٌ عَلَى نَفْسِي وَ عَلَيْكَ وَ إِنَّمَا يُرِيدُنِي لَا يُرِيدُكَ فَتَنَحَّ عَنِّي لَا تَهْلِكْ وَ تُعِينَ عَلَى نَفْسِكَ فَتَنَحَّى غَيْرَ بَعِيدٍ وَ تَبِعْتُ الشَّيْخَ وَ ذَلِكَ أَنِّي ظَنَنْتُ أَنِّي لَا أَقْدِرُ عَلَى التَّخَلُّصِ مِنْهُ فَمَا زِلْتُ أَتْبَعُهُ وَ قَدْ عَزَمْتُ عَلَى الْمَوْتِ حَتَّى وَرَدَ بِي عَلَى بَابِ أَبِي الْحَسَنِ)ع( ثُمَّ خَلَّانِي وَ مَضَى فَإِذَا خَادِمٌ بِالْبَابِ فَقَالَ لِيَ ادْخُلْ رَحِمَكَ اللَّهُ فَدَخَلْتُ فَإِذَا أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى)ع( فَقَالَ: لِيَ ابْتِدَاءً مِنْهُ لَا إِلَى الْمُرْجِئَةِ وَ لَا إِلَى الْقَدَرِيَّةِ وَ لَا إِلَى الزَّيْدِيَّةِ وَ لَا إِلَى الْمُعْتَزِلَةِ وَ لَا إِلَى الْخَوَارِجِ إِلَيَّ إِلَيَّ. فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَضَى أَبُوكَ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ مَضَى مَوْتاً قَالَ نَعَمْ قُلْتُ فَمَنْ لَنَا مِنْ بَعْدِهِ فَقَالَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَكَ هَدَاكَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّ عَبْدَ اللَّهِ يَزْعُمُ أَنَّهُ مِنْ بَعْدِ أَبِيهِ قَالَ يُرِيدُ عَبْدُ اللَّهِ أَنْ لَا يُعْبَدَ اللَّهُ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَمَنْ لَنَا مِنْ بَعْدِهِ قَالَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ أَنْ يَهْدِيَكَ هَدَاكَ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ فَأَنْتَ هُوَ قَالَ لَا مَا أَقُولُ ذَلِكَ قَالَ فَقُلْتُ فِي نَفْسِي لَمْ أُصِبْ طَرِيقَ الْمَسْأَلَةِ ثُمَّ قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ عَلَيْكَ إِمَامٌ قَالَ لَا فَدَاخَلَنِي شَيْ‌ءٌ لَا يَعْلَمُ إِلَّا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِعْظَاماً لَهُ وَ هَيْبَةً أَكْثَرَ مِمَّا كَانَ يَحُلُّ بِي مِنْ أَبِيهِ إِذَا دَخَلْتُ عَلَيْهِ ثُمَّ قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ أَسْأَلُكَ عَمَّا كُنْتُ أَسْأَلُ أَبَاكَ فَقَالَ سَلْ تُخْبَرْ وَ لَا تُذِعْ فَإِنْ أَذَعْتَ فَهُوَ الذَّبْحُ فَسَأَلْتُهُ فَإِذَا هُوَ بَحْرٌ لَا يُنْزَفُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ شِيعَتُكَ وَ شِيعَةُ أَبِيكَ ضُلَّالٌ فَأُلْقِي إِلَيْهِمْ وَ أَدْعُوهُمْ إِلَيْكَ وَ قَدْ أَخَذْتَ عَلَيَّ الْكِتْمَانَ قَالَ مَنْ آنَسْتَ مِنْهُ رُشْداً فَأَلْقِ إِلَيْهِ وَ خُذْ عَلَيْهِ الْكِتْمَانَ فَإِنْ أَذَاعُوا فَهُوَ الذَّبْحُ وَ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى حَلْقِهِ قَالَ فَخَرَجْتُ مِنْ عِنْدِهِ فَلَقِيتُ أَبَا جَعْفَرٍ الْأَحْوَلَ فَقَالَ لِي مَا وَرَاءَكَ قُلْتُ الْهُدَى فَحَدَّثْتُهُ بِالْقِصَّةِ قَالَ ثُمَّ لَقِينَا الْفُضَيْلَ وَ أَبَا بَصِيرٍ فَدَخَلَا عَلَيْهِ وَ سَمِعَا كَلَامَهُ وَ سَاءَلَاهُ وَ قَطَعَا عَلَيْهِ بِالْإِمَامَةِ ثُمَّ لَقِينَا النَّاسَ أَفْوَاجاً فَكُلُّ مَنْ دَخَلَ عَلَيْهِ قَطَعَ إِلَّا طَائِفَةَ عَمَّارٍ وَ أَصْحَابَهُ وَ بَقِيَ عَبْدُ اللَّهِ لَا يَدْخُلُ إِلَيْهِ إِلَّا قَلِيلٌ مِنَ النَّاسِ فَلَمَّا رَأَى ذَلِكَ قَالَ مَا حَالَ النَّاسَ فَأُخْبِرَ أَنَّ هِشَاماً صَدَّ عَنْكَ النَّاسَ قَالَ هِشَامٌ فَأَقْعَدَ لِي بِالْمَدِينَةِ غَيْرَ وَاحِدٍ لِيَضْرِبُونِي‌.[1]

. الکافی ، ج 1 ، ص 351[1]

• بعدی