مقالات علمی- پژوهشی

سیاسی اجتماعی/ نقش مسجدالاقصی در همگرایی مسلمانان در نبرد با اشغالگران قدس شریف

نقش مسجدالاقصی در همگرایی مسلمانان در نبرد با اشغالگران قدس شریف

سید تقی واردی/ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

دوفصلنامه تبلیغ و تقریب، دوره دوم، شماره 3، اسفند 1402

چکیده

مسجدالاقصی به عنوان قبله اول اسلام و مسلمانان، یکی از مهم‌ترین مکان‌های مقدس امت اسلام در جهان است که قرآن کریم ضمن ستایش آن و حوالی با برکتش، معراج رسول‌خدا(ص) را به آن ربط داده و به عنوان محل صعود و عروج آن حضرت به آسمان‌ها از آن نام برده است. همین امر نیز موجب شده است مسلمانان، احترام فوق‌العاده‌ای برای این مسجد قائل شوند. تقدیس و تجلیل مسجدالاقصی منحصر به اسلام نیست؛ بلکه نزد پیروان سایر ادیان ابراهیمی پیش از اسلام مانند یهودیت و مسیحیت نیز همواره دارای اعتبار و احترام بوده است. این منطقه با برکت، بیش از هفتاد سال است که در اشغال رژیم صهیونیستی قرار گرفته است و برای حضور مسلمانان، حتی شهروندان فلسطینی غیر مسلمان برای اقامه نماز و عبادت در آن، روز به روز محدودیت‌های تازه‌ای توسط صهیونیست‌های مهاجر اعمال می‌شود. این نوشتار در پی آن است که جایگاه مسجدالاقصی نزد مسلمانان جهان و بهره‌مندی از قداست آن برای ایجاد وحدت و همگرایی اسلامی و ارائه راه‌حل‌های معقول و مطلوب به مسلمانان و دولت‌های اسلامی را در سه بخش ذیل تبیین و تدوین کند.

کلیدواژه ها: مسجدالاقصی، فلسطین، وحدت، مسلمانان، قدس شریف

مقدمه
مسجداقصی به عنوان قبله اول اسلام و مسلمانان، یکی از مهم ترین مکان مقدس امت اسلام در جهان است، که قرآن کریم ضمن ستایش آن و حوالی با برکتش، معراج رسول خدا(ص) را به آن ربط داده و به عنوان محل صعود و عروج آن حضرت به آسمان ها از آن نام می برد و همین باعث شده تا مسلمانان، احترام زایدالوصفی برای این مسجد قائل شده و برای حضور و برگزاری نماز در آن، حدیث نبوی«شد رحال»  را روایت و بدان سو عزیمت کنند.
البته، تقدیس و تجلیل مسجداقصی منحصر در اسلام نیست، بلکه نزد پیروان سایر ادیان ابراهیمی پیش از اسلام، مانند یهودیت و مسیحیت نیز دارای اعتبار و احترام بوده است. بدین لحاظ، همان گونه که بالقوه می تواند عامل مهم هم گرایی خداباوران ادیان ابراهیمی باشد، متآسفانه به خاطر توطئه یهودیان در ایجاد رقابت بین پیروان هر یک از ادیان ابراهیمی در تسلط و مدیریت این مکان مقدس و تلاش برای بیرون کردن رقبای دینی از دایره آن، همیشه موجب اختلاف و درگیری و حتی جنگ خونین بین آنان بوده است.

توطئه های استکبار جهانی در دویست سال اخیر دامن مسلمانان را گرفته و آنان را مشغول اختلافات مذهبی، قومیتی و زبانی کرد و چنان در خواب غفلت فرو برد، که هیچ تلاشی برای شناخت دشمنان واقعی خود نکرده و به جای آن، یک دیگر را دشمن خود تلقی و در برابر برادران دینی خود ایستادند و به ضعف و قهقرا کشیده شدند و به ده ها کشور کوچک و بزرگ، با نظام های سیاسی گوناگون تقسیم گردیدند و در نتیجه، سیادت بر مسجداقصی و قدس شریف و تمام سرزمین فلسطین را از دست دادند. این منطقه با برکت، بیش از هفتاد سال است که در اشغال رژیم صهیونیستی قرار گرفته و برای حضور مسلمانان، حتی شهروندان فلسطینی غیر مسلمان جهت اقامه نماز و عبادت در آن، روز به روز محدودیت¬های تازه ای توسط صهیونیست های مهاجر إعمال می گردد.

ولی با این¬حال، چون یک مکان مشترک قابل قبول و قابل تقدیس برای تمامی مسلمانان، از هر قوم و مذهبی می¬باشد و همه برای آن ارزش و اعتبار کامل قائل هستند، خوش¬بختانه ظرفیت آن را دارد، مایه هم¬گرایی آنان در مبارزه با دشمنان و قطع دست اشغالگران از این مکان مقدس و از تمام سرزمین فلسطین گردد، که البته منوط و مشروط به آن است خودشان با کنار گذاشتن اختلافات، زمینه¬های همگرایی اسلامی را فراهم سازند.
به هر روی، این مقاله که به روش کتابخانه¬ای تهیه شده، تلاش دارد جایگاه مسجداقصی نزد مسلمانان جهان و بهره¬مندی از قداست آن برای ایجاد وحدت و هم¬گرایی اسلامی در برابر جنایت¬های دشمنان اسلام، به ویژه صهیونیست¬ها و ارائه راه-حل¬های معقول و مطلوب به مسلمانان و دولت¬های اسلامی، در سه بخش ذیل تبیین و تدوین نماید.
اول: مسجداقصی در قرآن و احادیث
نام مسجداقصی یک¬بار به صراحت در قرآن کریم آمده: « سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِالأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ(سوره اسراء، آیه اول)؛ پاک و منزه است خدایی که در(مبارک) شبی بنده خود(محمد«ص») را از مسجد حرام(مکه معظمه)به مسجداقصایی که پیرامونش را مبارک و پر نعمت ساختیم سیر داد تا آیات و اسرار غیب خود را به او بنماییم که او(خدا) به حقیقت شنوا و بیناست.
شیخ طبرسی(ره) گفت: این آیه در اسراء رسول خدا(ص) نازل شد، که در مکه معظمه بود. آن حضرت نماز مغرب را در مسجدالحرام اقامه و پس از آن در همان شب به آسمان¬ها سیر داده شد. بامداد همان شب به مکه برگردانیده و در مسجد الحرام نماز صبح بجای آورد. اما(اگر گفته شود) مکانی که وی را سیر دادند کجا بود؟ آن حضرت را از مسجد الحرام به سمت بیت المقدس حرکت دادند که قرآن کریم به آن خبر داده است و هیچ مسلمانی آن را ردّ نمی کند(طبرسی، مجمع البیان، ج 6، ص 215).
برخی از مفسران با استناد به برخی از روایات ائمه اطهار(ع) معتقدند مسجدالاقصایی که در قرآن به آن تصریح شده، در آسمان(سدره المنتهی) است، نه مسجدی که در بیت المقدس است که بعد از فتح آن توسط مسلمانان، به دستور عمربن خطاب ساخته شده و در زمان معراج پیامبر(ص) وجود خارجی نداشته است(فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ج 3، ص 165).
بی¬تردید این گفتار پذیرفتنی نیست؛ زیرا علاوه بر آن¬که معارض روایاتی است که مدلول آن¬ها وجود مسجدالاقصی در بیت المقدس در زمان معراج پیامبر (ص) است، باید پرسید اگر مسجدی نبود، چگونه در آغاز ظهور اسلام، قبله اول مسلمانان قرار گرفته و پیامبر اکرم(ص) و مسلمانان سیزده سال در مکه و دو سال در مدینه به سمت آن عبادت می¬کردند؟
بدین جهت، در مسجد بودن آن مکان، نباید شک و تردیدی وجود داشته باشد، ولی ممکن است گفته شود که هم¬شکل مساجد دیگر مسلمانان نبوده و کلمه مسجد بر روی آن اطلاق نمی¬شد، اما محل عبادت پیامبران الهی(ع) از حضرت ابراهیم(ع) تا حضرت عیسی(ع) و دیگر پیامبران بوده است. منتهی بعد از فتح بیت المقدس توسط مسلمانان، عمر بن خطاب دستور داد در جایگاه عبادت پیامبران(ع) مسجدی همانند سایر مساجد مسلمانان بسازند و بعدها توسط خلفا و حاکمان اموی توسعه یافته و به یک مسجد بزرگ مسلمانان تبدیل گردیده است.
هم¬چنین ممکن است روایاتی که از ائمه اطهار(ع) نقل شده که مسجدالاقصی در آسمان¬ها و یا در آسمان چهارم است، بر فرض صحت سند آن¬ها، لازم باشد در دلالتشان تصرف کرد و گفت مراد آن پیشوایان معصوم(ع) وجود مسجدالاقصی در آسمان، محازی مسجدالاقصی در بیت المقدس است، به مانند بیت المعمور در آسمان چهارم یا آسمان هفتم که در محازی مسجد الحرام در مکه معظمه است.
بسیاری از مفسران، داستان معراج پیامبر اکرم(ص) در قرآن کریم را بر همین نظر تفسیر کرده¬اند، که مراد از مسجدالاقصی، همان مسجدالاقصی در قدس شریف است.
از جهت احادیث، نیز روایاتی از شیعه و اهل سنت درباره مسجداقصی نقل شده است. از باب نمونه، در سنن ابن ماجه آمده: عن میمونة مولاة النبی صلى الله علیه وسلم قالت: قلت: یا رسول الله، أفتنا فی بیت المقدس، قال:«أرض المحشر، والمنشر، ائتوه فصلوا فیه، فإن صلاة فیه کألف صلاة فی غیره»، قلت: أرأیت إن لم أستطع أن أتحمل إلیه؟ قال: «فتهدی له زیتًا یسرج فیه، فمن فعل فهو کمن أتاه»( ابن ماجه، سنن ابن ماجه، ج 1، ص 451، حدیث:1407)؛ میمونه خدمت¬کار رسول خدا(ص) گفت: به آن حضرت عرض کردم: ای پیامبر خدا، نظرت دربارۀ بیت‌المقدس را برای¬ما نمی¬فرمایی؟ فرمود: «محل حشر¬ونشر است به آنجا بروید و در آن نماز بگزارید؛ زیرا یک نماز در آن همچون هزار نماز در دیگر مکان‌هاست. گفتم: اگر توان رفتن به آنجا را نداشته باشیم به نظر شما می-توانیم چیزی را به آنجا بفرستیم؟ فرمود: روغنی را تقدیم آن می¬کنی تا در آنجا روشن شود که هر کس چنین کند همچون کسی است که به آنجا رفته است.
هم¬چنین امیرمؤمنان امام علی بن ابی طالب(ع) فرمود: أربَعَةٌ مِن قُصورِ الجَنَّةِ فِي الدُّنيا: المَسجِدُ الحَرامُ، ومَسجِدُ الرَّسولِ صلى الله عليه و آله، ومَسجِدُ بَيتِ المَقدِسِ، ومَسجِدُ الكوفَةِ(طوسی، الأمالي، ص ۳۶۹ حدیث ۷۸۸)؛ چهار مکان از قصرهای بهشتی در دنیا هستند: مسجد¬الحرام، مسجد¬النبی(ص)، مسجد¬بیت¬المقدس و مسجد-کوفه.
ابان بن عثمان، این روایت را که از امام جعفر صادق(ع) درباره گزارش پیامبر اکرم(ص) بعد از بازگشت از معراج به قریش است، بدین گونه نقل کرده: عن أبي عبد الله جعفر بن محمد الصادق(ع) قال: لما أسري برسول الله(ص) إلى بيت المقدس حمله جبرئيل على البراق فأتيا بيت المقدس وعرض عليه محاريب الأنبياء وصلى بها، ورده فمر رسول الله(ص) في رجوعه بعير لقريش، وإذا لهم ماء في آنية وقد أضلوا بعيرا لهم وكانوا يطلبونه، فشرب رسول الله من ذلك الماء وأهرق باقيه، فلما أصبح رسول الله(ص) قال لقريش: إن الله جل جلاله قد أسرى بي إلى بيت المقدس، وأراني آثار الأنبياء و منازلهم، وإني مررت بعير لقريش في موضع كذا وكذا وقد أضلوا بعيرا لهم، فشربت من مائهم وأهرقت باقي ذلك(مجلسی، بحارالانوار، ج 18، ص 336)؛ امام جعفر صادق(ع) فرمود: چون رسول خدا(ص) را به سمت بیت المقدس سیر دادند، جبرئیل وی را بر براق نشانید و به بیت المقدس وارد شدند. آن¬گاه جبرئیل جایگاه¬های درگیری و جنگ پیامبران(ع) با کافران را به وی نشان داد و در آن¬جا نماز گزاردند. در بازگشت از بیت المقدس آن حضرت شتری از اهالی قریش را دیده بود، که صاحبانش آن را گم کرده و در پی یافتنش بودند. در نزد آنان ظرفی از آب بود که پیامبر اکرم(ص) مقداری از آن را نوشید و بقیه را ریخت. هنگامی که صبح شد به اهالی قریش فرمود: خداوند متعال مرا به بیت المقدس سیر داد و آثار انبیاء و منازلشان را به من نشان داد و من در بین راه شتری از اهالی قریش را در فلان مکان دیدم که صاحبانش آن را گم کرده و در پی یافتن آن بودند و من از ظرف آنان مقداری آب نوشیدم و بقیه را ریختم...
این روایات، در واقع تفسیر آیه اول سوره اسراء است، که گویایِ تقدس و اهمیت مسجدالاقصی در بیت¬المقدس در شب معراج رسول خدا(ص) می¬باشند.

دوم: سرگذشت مسجدالاقصی در تاریخ اسلام
بررسی سرگذشت مسجدالاقصی پیش از ظهور اسلام، مجال دیگری می¬طلبد، ولی سرگذشت آن بعد از ظهور اسلام، در موارد ذیل به صورت مختصر تقدیم می¬گردد:
1. مسجدالاقصی و قدس شریف پس از ظهور اسلام
مسجدالاقصی و شهر پیرامونی آن قدس شریف، پیش از ظهور اسلام در سیطره امپراتوری روم شرقی بود و در جای آن کلیسایی به نام حضرت مریم(س) وجود داشت. بعد از فتح بیت¬المقدس توسط مسلمانان در سال 15 هجری قمری، به دستور خلیفه دوم عمر بن خطاب مسجدی در جای کلیسای حضرت مریم(س) بنا گردید. ولی در سال 74 هجری قمری این مسجد به دستور عبدالملک بن مروان تجدید بنا شد و توسعه فراوان یافت و از آن زمان به مسجدالاقصی معروف گردید(ناصری طاهری، ص 116). البته پس از آن، از جانب برخی حاکمان اسلامی بارها بازسازی شد تا نوبت به عثمانی-ها رسید، که به آن توجه کامل داشته و شکل و شمایل بهتری به آن دادند و به تدریج، به صورت کنونی درآمد.
سابق بر این، در سال 491 هجری قمری صلیبیان این شهر را تصرف و اقدام به قتل عام مسلمانان و یهودیان کردند و چهره آن را به شهر مسیحی¬ها تغییر دادند. تا این¬که در سال 583 هجری قمری با جنگ سلطان صلاح الدین ایوبی و پیروزی بر صلیبیان، دوباره آن را به آغوش اسلام و مسلمانان برگرداندند.
2. مسجدالاقصی و قدس شریف در تاریخ معاصر
 مسجدالاقصی و قدس شریف تا قبل از جنگ جهانی اول در تصرف امپراتوری عثمانی بود و با تجزیه شدن آن بعد از جنگ جهانی اول و استقلال کشورهای عربی، با توطئه یهودیان و استعمارگران غربی، به ویژه انگلیس، پای یهودیان مهاجر به سرزمین فلسطین گشوده و جریان خطرناکی به نام صهیونیسم در دنیا پدید آمد و تمام عزم و جزم خود را در گسیل یهودیان سراسر دنیا به فلسطین معطوف داشت.
صهیونیست ها از سال 1948 میلادی اشغال سرزمین فلسطین را آغاز و با هجوم به شهرها و روستاها تلاش کردند که عرب های مسلمان را با کشتار و ایجاد ترس و وحشت، از خانه هایشان فراری داده و از منطقه اخراج کنند و به جای آنان یهودیان مهاجر را جایگزین نمایند.
در جنگ ژوئن 1967 میلادی(معروف به جنگ شش روزه) با شکست کشورهای عربی در برابر رژیم صهیونیستی بسیاری از مناطق عربی، از جمله بخش اعظم سرزمین فلسطین در اشغال صهیونیست های غاصب قرار گرفت.
سازمان ملل متحد با توجه به بررسی هایی فراوان، اعلامیه صادر کرد که طبق مفاد آن مقرر شد بیت المقدس به صورت یک شهر بین المللی اداره شود و اداره آن به عهده شورای قیومیت سازمان ملل متحد باشد. همچنین آن سازمان موظف شد از اماكن مقدس، مانند مسجدالاقصی حمایت و حفاظت كند.
اما اسراییل غاصب نه تنها این اعلامیه سازمان ملل ، بلكه سایر آرای صادره جهانی در مورد بازپس دادن سرزمین های اشغالی را مورد توجه قرار نداد وحتی در طول هفتاد سال گذشته همواره با افزایش حملات مسلحانه و فشارهای روحی و روانی، برشدت تخریب ها در بیت المقدس افزود و فضایی ناامن در این منطقه به وجود آورد. در برابر آن، کشورهای مسلمان(برخی به طور واقعی و برخی تصنعی و نمایشی) بارها حمایت خود را از آزادی قدس و ملت مبارز فلسطین اعلام كردند.
ولی حمایت همه جانبه نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران از فلسطینیان و حق شهروندی آنان، همیشه موجب خشم صهیونیست¬ها و پشتیبانان آن از کشورهای غربی و متاسفانه بیشتر کشورهای عربی قرار گرفته است و به خاطر همین سیاست خارجی روشن و شفاف، مورد تحریم و فشارهای روز افزون آمریکا و دولت¬های اروپایی و پیروان منطقه¬ای آنان بوده و هم چنان ادامه دارد. اما پشتیبانی از مبارزات رزمندگان فلسطین، از راهبردهای لایتغیر نظام جمهوری اسلامی از آعاز تا کنون بوده است و همین امر موجب دلگرمی مبارزان مسلمان فلسطینی در نبرد با اشعالگران و قطع امیدشان از سازمان ها و جریان های سازشکار گردید، که سرانجام به عملیات پیروزمند طوفان الاقصی منجر شده است.
3. عملیات پیروزمند طوفان الاقصی
عملیات طوفان الاقصی که از هفتم اکتبر 2023( 15 مهر 1402) توسط جنبش حماس و شاخه نظامی آن «سرایا القدس» آغاز تا زمان نگارش مقاله(بیستم آبان 1402) ادامه دارد، هیمنه رژیم صهیونیستی را درهم شکست و گنبد آهنین ادعایی آنان را با بمباران و موشکباران شهرها و شهرک¬ها، به ویژه تل آویو، پایتخت صهیونیست¬ها به سخره گرفته است. شایان ذکر است که هنوز گروه¬های مبارز دیگر داخل سرزمین های اشغالی مانند جهاد اسلامی و یا حامیان بیرونی آن¬ها مانند جنبش حزب الله و جنبش امل لبنان و سایر سازمان¬های رزمنده جبهه مقاومت وارد کارزار جدی نشده¬اند. بماند که جمهوری اسلامی ایران به عنوان محور جبهه مقاومت و حامی بزرگ ملت فلسطین هنوز دست به ماشه نبرده و تنها از جنبه-های سیاسی و اقتصادی و تبلیعاتی از این عملیات پشتیبانی می¬کند.
گرچه رژیم صهیونیستی با بمباران مناطق مسکونی باریکه غزه و حتی بیمارستان¬ها و درمانگاه¬ها و مساجد و کلیساها مرتکب جنایات ضد بشری شده و کودکان و زنان بی¬شماری را قتل عام کرده، ولی بی¬تردید این عملیات ظفرمند، موجب خروج ذلت¬بار صهیونیست ها از سرزمین های اشغالی و ناامیدی و خستگی نظامیان بی انگیزه آنان می¬گردد و در نتیجه، نابودی اسرائیل و حکومت غاصبانه صهیونیست¬ها را شتاب داده و مسجدالاقصی را به طور کامل به مسلمانان بر می¬گرداند.
سوم: راهکارهای آزادسازی قدس با محوریت مسجدالاقصی
همان¬گونه که مسجدالاقصی نقطه پیوند سیر پیامبر اکرم(ص) از مکه معظمه به آسمان ها در شب معراج بود، همین مکان مقدس می¬تواند نقطه پیوند مسلمانان برای رهایی سرزمین فلسطین، به ویژه بیت المقدس و مسجدالاقصی و عروج آنان به انسانیت و کرامت باشد. بی¬تردید تا هنگامی که صهیونیست¬ها در این سرزمین اشغالی دولت و قدرت داشته باشند، زندگی راحت و کرامتی برای مسلمانان غرب آسیا قابل تصور نمی¬باشد و این دولت منحوس، اختلاف مسلمانان و درگیری و جنگ بین آنان و در نتیجه، ضعف و ذلت امت اسلام را در دستور کار داشته و برای آن¬ها سناریوهای متعددی آماده کرده است. به همین جهت امام خمینی(ره) و بعد از وی، مقام معظم رهبری بارها خطر این رژیم نامشروع را گوشزد و به مسلمانان هشدارهای لازم را دادند.
هم¬اینک زمان آن فرا رسیده که مسلمانان اعم از عرب و غیر عرب به وظیفه تاریخی و اسلامی خود آگاهی پیدا کرده و با محور قراردادن مسجدالاقصی، به عنوان قبله اول اسلام، نگرش خود نسبت به رژیم صهیونیستی را تغییر دهند و به جای برقراری رابطه با آن و اختلاف و درگیری با برادران مسلمان، این کشور کودک کش را دشمن خود تلقی نموده و دست اتحاد و برادری به دست سایر مسلمانان دهند و با توجه به آغاز عملیات طوفان الاقصی همگی به یاری رزمندگان سرایاالقدس و جنبش حماس بشتابند و آنان را از جهت سیاسی، تبلیغاتی، اقتصادی، امنیتی و نظامی پشتیبانی کنند.
علاوه بر پایاندهی اشغالگری و بازگشت فلسطینیان به وطن خود، امکان حضور سایر مسلمانان در مسجدالاقصی، به عنوان قبله اول اسلام و مسلمانان و همین طور محل عروج رسول خدا(ص) به آسمان ها در شب معراج، انگیزه بسیار قوی برای پشتیبانی از مبارزان فلسطین در نبرد با صهیونیست های مهاجر است، که راهکارهای ذیل(در دو بخش ایجابی و سلبی) می¬تواند تسهیل کننده آن و مورد توجه جدی مسلمانان و زمامداران و حاکمان اسلامی قرار گیرد:
الف. راهکارهای ایجابی
1. زنده نگهداری نام مسجدالاقصی و قدس شریف
دشمنان امت اسلام در این هفتاد سال گذشته تلاش کرده¬اند که رژیم صهیونیستی با نام ادعایی اسرائیل را جایگزین سرزمین فلسطین کرده و هر چه از این منطقه بحث و یا اطلاع رسانی کنند، به نام اسرائیل باشد. اگر نامی از بیت المقدس(قدس شریف) و مسجدالاقصی به میان آید، آن ها را هضم در اسرائیل نموده و نامی از فلسطین به میان نیاید و این نام برای همیشه به فراموشی سپرده شود. ولی در برابر تلاش مزوّرانه دشمنان، مسلمانان وظیفه دارند که نام فلسطین و اماکن مقدسه آن را همیشه زنده نگهداشته و به فرزندان و نسل¬های بعد به عنوان یک واقعیت تاریخی و سرزمینی منتقل کنند و نگذارند صهیونیست ها و حامیان غربی آن¬ها به آرزوی شیطانی خود برسند.
مقام معظم رهبری در این رابطه فرمود: سیاست عمده‌ی استکبار و صهیونیسم، کمرنگ کردن مسأله‌ فلسطین در ذهنیت جوامع مسلمان و به سمت فراموشی راندن آن است. و فوری‌ترین وظیفه، مبارزه با این خیانتی است که به دست مزدوران سیاسی و فرهنگی دشمن در خود کشورهای اسلامی صورت می‌گیرد. و حقیقت آن است که مسأله‌ای به عظمت مسأله‌ فلسطین چیزی نیست که غیرت و اعتماد به نفس و هوشمندی روزافزون ملت¬های مسلمان اجازه‌ فراموش شدن آن را بدهند، هرچند آمریکا و دیگر سلطه‌گران و پادوهای منطقه‌ای آنان همه‌ پول و توان خود را برای آن به کار گیرند(امام خامنه ای، سخنرانی، روز قدس، 08/03/1399).
2. تدوین نقشه راه پیروزی بر دشمن
اندیشمندان دین باور جهان اسلام با مطالعه و بررسی و برگزاری نشست ها و همایش¬ها می¬توانند نقشه راه آزادسازی قدس شریف و مسجدالاقصی را تدوین و برای عملیاتی کردن آن با برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت، به دولت¬های اسلامی ارائه و آن ها را برای پیگیری و اقدامات لازم ترغیب، حتی تحت فشار قرار دهند.
امام خامنه¬ای در دیدار مهمانان کنفرانس اسلامی فرمود: بدون شک آینده‌ دنیای اسلام را باید از برنامه‌های زبدگان دنیای اسلام شناخت؛ زبدگان علمی و زبدگان دینی و زبدگان سیاسی. این جمع و جماعت¬های برجسته‌ دنیای اسلام اگر با نگاه حقیقت‌بین و دردشناس به امت اسلامی نگاه کنند و دنبال علاج باشند، امت اسلامی آینده‌ خوبی خواهد داشت. اگر ما وظایف خودمان را نشناسیم، یا به آن عمل نکنیم، باز هم سال¬های طولانی دنیای اسلام به همان دردهایی که امروز دچار آن هست، دچار خواهد بود. وظیفه‌ ما سنگین است(امام خامنه ای، بیانات، 30/ 05/1385).
3.  وحدت رویه و رفع اختلافات گروه¬های مبارز
مسجدالاقصی به عنوان مقصد اصلی مسلمانان و ظرفیت وحدت¬بخشی آن برای امت اسلام، برای مبارزان فلسطینی، اعم از آنانی که در باریکه غزه و یا سرزمین های اشغالی زندگی می¬کنند و آن¬هایی که آواره و یا مهاجر سرزمین های دیگر هستند، الزاما برای همه آنان باید وحدت آفرین باشد. هم وحدت در عقیده و هم وحدت در عمل و اقدام و بدین جهت می¬طلبد که تمام مبارزان فلسطینی با کنار گذاشتن اختلافات فکری و سلیقه¬ای، برای خود وحدت رویه تعریف و بر اساس آن، مبارزات خود را ادامه دهند، که بی¬تردید منجر به پیروزی خواهد شد.
4. اقدام هماهنگ دولت¬های اسلامی در حمایت از رزمندگان
دولت¬های اسلامی، گرچه دارای نظام های سیاسی گوناگون بوده و در بلوک بندی شرق و غرب به یکی از آن دو وابسته و یا متمایل هستند، با این حال برای حفظ قداست مسجدالاقصی و آزادسازی قدس شریف، که آرزو و آمال تمام مسلمانان جهان است، باید مسئولیت حمایت از مردم مظلوم فلسطین و دفاع رزمندگانشان در برابر اشغالگران را برعهده گرفته و نسبت به آن احساس مسئولیت دینی نمایند، نه این¬که با اشغالگران رابطه بر قرار کرده و با آنان هم¬پیمان گردند. بی¬گمان چنین روندی خیانت به اسلام و مسلمانان است.
امام خامنه¬ای در این باره فرمود: خطرات ناشی از حضور رژیم صهیونیستی هرگز نباید مورد غفلت قرار گیرد و لذا مقاومت باید از همه‌ ابزارهای لازم برای استمرار کار خود برخوردار باشد و در این مسیر، همه‌ ملّت¬ها و دولت¬های منطقه و همه‌ آزادی‌خواهان جهان وظیفه دارند نیازهای اساسی این ملّت مقاوم را تأمین کنند که بستر اصلی مقاومت،‌ ایستادگی و پایداری ملّت فلسطین است که خود، فرزندان غیور و مقاوم را پرورش داده است. تأمین نیازهای مردم فلسطین و مقاومت فلسطین، وظیفه‌ای مهم و حیاتی است که همه باید به آن عمل کنیم¬(امام خامنه ای، بیانات، 03/ 12/ 1395).
5. ایجاد فضای عمومی برای مسلمانان و سایر آزادیخواهان در حمایت از رزمندگان
علاوه بر دولت¬های اسلامی، برای مسلمانان کشورهای اسلامی و کشورهای غیر اسلامی و حتی آزادیخواهان جهان، ضرورت دارد فضای عمومی مشارکت در کمک به رزمندگان فلسطینی و سایر رزمندگان ضد صهیونیستی را به وجود آورند، تا همگان بتوانند از راه¬های گوناگون در این جهاد اسلامی مشارکت نمایند. انگیزه حضور جدی مسلمانان در مسجدالاقصی و بجا آوردن نماز و اعمال دینی و زیارت قبور پیامبران الهی(ع)، چنین فضایی را پررنگ¬تر می¬کند.
6. همنوایی و همپوشانی خبرگزاری¬ها و رسانه های گروهی
ظرفیت¬ رسانه¬ای کشورهای اسلامی متفاوت است، برخی از آن¬ها توان فنی و اطلاع رسانی قوی¬¬تری دارند و برخی دیگر کمتر. اما رسانه¬هایِ هریک از آن¬ها در درون کشور خود و یا حداقل کشورهای همسایه اثرگذاری قابل توجهی دارند و اگر این¬ها کنار یکدیگر قرار گرفته و با هم هماهنگ گردند و صدای مظلومیت فلسطین و لزوم آزادسازی قدس شریف و مسجدالاقصی را پوشش دهند، بی¬تردید می¬توانند کمک¬های روانی و تبلیغاتی زیادی به مسئله فلسطین داشته و جلوی وارونه نشان¬دهی حقایق سرزمین¬های اشغالی توسط خبرگزاری¬ها و رسانه¬های غربی، که عموما از صهیونیست¬ها تغذیه و مدیریت می¬شوند، بگیرند. به ویژه خبرگزاری¬های کشورهای متمول حوزه¬جنوبی خلیج فارس و کشورهای بزرگی چون جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، پاکستان و مصر.
7.  تحرک مراکز علمی، فکری و فرهنگی مسلمانان
مسلمانان جهان دارای مراکز آموزشی و پژوهشی و فرهنگی فراوانند، که اگر مسیر علمی خود را مقداری به سمت مسجدالاقصی و آزادسازی قدس شریف و سرزمین های اشغالی فلسطین حرکت دهند، می¬توانند از جنبه فکری و فرهنگی دیدگاه جهانیان نسبت به مسئله فلسطین را تغییر داده و واقعیت های هولوکاست فعلی صهیونیست¬ها بر ضد مردم فلسطین را روشن و شفاف نمایند.
8. بهره گیری از فضای مجازی
فضای مجازی امروزه در دنیا به یک تیغ دولبه¬ای تبدیل شده که هم می¬تواند جنبه تخریبی بالایی داشته باشد و هم جنبه اصلاحی و رشد کمالات انسانی. ولی باید توجه داشت که توسط چه کسانی مدیریت می¬شود و پشت صحنه آن¬ها چه جریان¬هایی وجود دارند. بی¬تردید مدیریت زیرساخت و توان فنی آن¬ها در اختیار صهیونیست¬ها و دشمنان اسلام و مسلمانان است، ولی همین مقداری که قابل استفاده برای سایر مردم است، می¬توان از آن به نفع اسلام و مسلمانان و رشد اسلام گرایی بهره گرفت. مراکز و مؤسساتی که در این زمینه مسئولیت دارند و یا انگیزه دینی نسبت به مسجدالاقصی و قدس شریف در خود احساس می¬کنند، اگر با یکدیگر هماهنگ باشند و در کشورهای اسلامی به صورت صحیح مدیریت گردند، می¬توانند در کمک به مبارزان فلسطین و جبهه مقاومت در نبرد با اشغالگران بسیار اثرگزار باشند و این لازمه پیروزی فکری و فرهنگی بر دشمنان است.
ب. راهکارهای سلبی
1. محکومیت جنایات صهیونیست¬ها
صهیونیست¬های جنایتکار در طول قریب به هفتاد سال اشغالگری، جنایات ضد انسانی زیادی مرتکب شده¬اند، که قلم از بیان و شرح آن¬ها قاصر است و زشت ترین و ضد انسانی¬ترین جنایات آنان، بمباران بیمارستان المعمدانی غزه در همین روزهای علمیات طوفان الاقصی است، که در یک شب بیش از 500 تن از کودکان، زنان، پرستاران، پزشکان و کسانی که در بیمارستان پناه گرفته بودند، به شهادت رسانده و تعداد زیاد دیگر را زخمی کردند که به خاطر فقدان امکانات پزشکی، بسیاری از آنان بعدها به درجه رفیعه شهادت نایل آمدند. البته در طول عملیات طوفان الاقصی تا این زمان(20 آبان 1402) بیش از یازده هزار تن از فلسطینیان به شهادت رسیدند، که نزدیک به پنج هزار نفر از کودکان می باشند، هم چنین قریب به 25 هزار نفر زخمی شده و دو هزار و پانصد تن هنوز زیر آوار مانده¬اند.
ضروری است، تمام نهادهای مسئول و افراد سرشناس مسلمان که تریبون در اختیار دارند و تمام دولت¬های اسلامی، در برابر این جنایات ضد انسانی موضع منفی گرفته و آن را به شدت محکوم کنند.
2. قطع رابطه با رژیم صهیونیستی
گرچه اکثر کشورهای اسلامی با رژیم صهیونیستی رابطه سیاسی و دیپلماسی ندارند، ولی تعدادی از آن¬ها از سابق و تعدادی در این دو سه سال اخیر با اصرار و فشار دولت آمریکا و لابی صهیونیست¬ها با این رژیم کودک¬کُش رابطه بر قرار کرده¬اند. متأسفانه برخی از کشورهای همسایه جمهوری اسلامی ایران، مانند آذربایجان، ترکمنستان، کردستان عراق، ترکیه، بحرین و عمان، با این رژیم ستم¬پیشه رابطه دارند.
قداست مسجدالاقصی و مظلومیت مردم فلسطین اقتضاء می¬کند کشورهای اسلامی به مانند جمهوری اسلامی ایران، هر گونه رابطه سیاسی و دیپلماسی خود با آن را قطع و به جمع حامیان مبارزان فلسطین به پیوندند.
3. قطع مبادلات تجاری
رژیم صهیونیستی به صورت آشکار و پنهان با بسیاری از کشورهای اسلامی رابطه تجاری دارد و با آن ها صادرات و واردات انجام می دهد. از جمله، بیشتر نیازهای سوخت خود را از برخی کشورهای اسلامی تأمین می¬کند. آمار واردات نفت این رژیم که به تازگی منتشر شده، عمق رابطه تجاری برخی از کشورهای اسلامی با آن را نشان می¬دهد.
 
در لیست فوق، غیر از برزیل، بقیه از کشورهای اسلامی هستند که سوخت این رژیم جعلی را تأمین می¬کنند. هم چنین بر اساس گزارش برخی از مؤسسات بین المللی، این کشور بیش از یک میلیارد دلار با کشورهای عربی خلیج فارس(به صورت مستقیم و یا با واسطه اردن) داد و ستد تجاری دارد.
این گونه روابط بازرگانی و مالی بین رژیم صهیونیستی و کشورهای اسلامی باید به طور کامل قطع گردد و این نظام نژاد-پرست، در حصر اقتصادی قرار گیرد و به ضعف و نابودی پیش رود تا مسجدالاقصی و قدس شریف و تمام سرزمین فلسطین از شر آن رهایی یابند.
4. آمادگی برای رویارویی نظامی با صهیونیست¬ها
دولت¬های اسلامی و مسلمانان جهان باید خود را برای نبرد طولانی با رژیم ضد انسانی اسرائیل آماده کنند. کاری که نظام جمهوری اسلامی ایران، از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی در پیش گرفته و سیاست خارجی خود را بر محو و نابودی آن بنیان نهاده است.
امام خمینی(ره) بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی در پیامی فرمود: اسرئیل باید از صحنه روزگار محو شود(امام خمینی، صحیفه امام، ج 15، ص 490).
مقام معظم رهبری، نابودی اسرائیل در سخنِ امام خمینی(ره) را بدین گونه تفسیر نمود: مکرّر در بیانات امام راحل (ره) و بیانات مسئولین جمهوری اسلامی، محو دولت اسرائیل مطرح شده است؛ دشمنان این را بد معنا می¬کنند؛ محو دولت اسرائیل به معنای محو مردم یهودی نیست- ما با آن¬ها هیچ کاری نداریم- [منظور] محو آن حکومت است، محو آن رژیم تحمیلی است. «محو اسرائیل» یعنی مردم فلسطین که صاحبان واقعی آن سرزمینند -چه مسلمانشان، ‌چه مسیحی‌شان، چه یهودی‌شان- خود صاحبان اصلی دولت خودشان را انتخاب بکنند؛ بیگانه‌ها و اراذل و اوباشی مثل نتانیاهو و مانند این¬ها را که واقعاً اراذلند، از بین خودشان ازاله کنند، بیرون کنند، کشور را خودشان اداره کنند؛ محو اسراییل یعنی این، و این اتّفاق خواهد افتاد. بعضی استبعاد می¬کنند که چطور مثلاً بعد از گذشت هفتاد سال [فلسطین مستقل می¬شود]؛ کشورهای بالکان و بعضی از کشورهای دیگر هم بعد از شصت سال، هفتاد سال که در تصرّف دیگران بودند مستقل شدند، برگشتند به ملّت¬های خودشان؛ هیچ بُعدی ندارد(امام خامنه ای، بیانات، 24/ 08/ 1398).
امید است دولت¬های اسلامی و مسلمانان جهان از خواب غفلت بیدار و با آگاهی کامل از ماهیت این رژیم جعلی، خود را برای رویارویی با آن و نابودی حاکمیت صهیونیست¬ها، پیش¬گویی مقام معظم رهبری را در سال 1394 که فرموده بود اسرائیل 25 سال آینده را نخواهد دید، جامه عمل به پوشانند و به جای آن دولت اسلامی فلسطین را بر پا نمایند.
منابع
1. قرآن کریم
2. ابن ماجه، محمد بن یزید قزوینی، سنن ابن ماجه، تحقیق محمد فؤاد عبدالباقی، 2 جلد، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1395ق.
3. امام خامنه¬ای، سید علی، بیانات، کنفرانس بین المللی حمایت از انتفاضه فلسطین، 03/ 12/ 1395
4. امام خامنه¬ای، سید علی، بیانات، کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، 30/05/1385
5. امام خامنه¬ای، سید علی، بیانات، کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی، 24/08/ 1398
6. امام خمینی، سید روح الله، صحیفه امام(مجموعه آثار امام خمینی)، 23 جلد، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، 1378ش، اول.
7. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، 9 جلد، دار طوق النجاه، بیروت، 1422ق، اول.
8 . طبرسی، فضل بن الحسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، 10 جلد، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، 1415ق، اول.
9. طوسی، محمد بن الحسن، الأمالی، 1 جلد، دارالثقافه، قم، 1414ق.
 فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، الصافی فی تفسیر القرآن، 5 جلد، مکتبه الصدر، تهران، 1415ق، سوم..10 
11. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، 110 جلد، دار إحیا التراث العربی، بیروت، 1403ق، سوم.
12. ناصری طاهری، عبدالله، بیت المقدس شهر پیامبران، 1 جلد، سروش، تهران، 1367ش، اول.

پایان. سید تقی واردی 

• قبلی
• بعدی