برگزاری دوره های آموزشی

برگزاری دوره آموزشی بازنمایی اطلاعات علوم اسلامی

دوره آموزشی بازنمایی اطلاعات علوم اسلامی

به درخواست برخی از دانش پژوهان حوزوی و مساعدت انجمن اهل قلم ساروی های مقیم حوزه علمیه قم، دوره بازنمایی اطلاعات علوم اسلامی را در دفتر نمایندگی طلاب و فضلای ساری در مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم بر گزار نمودم.

این دوره که در دو سطح ابتدایی و پیشرفته برنامه ریزی شده است، سطح ابتدایی آن، از 14 آذر 1400 آغاز گردید. در هر هفته از یکشنبه تا چهارشنبه در دو جلسه قبل و بعد از نماز مغرب و عشا تداوم دارد.

بعد از پایان سطح اول، برای برگزاری سطح پیشرفته برای تکمیل آموزش دانش پژوهان ممتاز برنامه ریزی می گردد.

عناوین سطح اول عبارتند از:

مفهوم شناسی:
            بازنمایی اطلاعات
     نمایه 
     نمایه‌سازی
   نمایه ساز
اهداف نمایه‌سازی
نقش نمایه‌سازی در مدیریت اطلاعات
تفاوت نمایه‌سازی با فهرست مندرجات

انواع نمایه‌سازی:

الف: از لحاظ نوع اطلاعات

نمایه توصیفی

نمایه تحلیلی

ب: از لحاظ نوع سند

نمایه کتاب

نمایه نشریات

نمایه پایاننامه ها

نمایه تصاویر

نمایه پایگاه های صوتی

نمایه طرح های پژوهشی

نمایه بانک های اطلاعاتی

نمایه پرونده ها و اسناد قضایی

ج: از لحاظ عمل آوری

نمایه‌سازی دستی

نمایه‌سازی ماشینی

نمایه استخراجی

نمایه تخصیصی

نمایه‌سازی تلفیقی

د: از لحاظ شیوه نمایش

نمایه‌سازی ساده

نمایه‌سازی درونبافتی

نمایه‌سازی برونبافتی

مزیت های سه نمایه رایج

معایب سه نمایه رایج

معایب نمایه ساده

معایب مشترک نمایه های درونبافتی و برونبافتی

معایب نمایه درونبافتی

معایب نمایه برونبافتی

نمایه‌سازی موضوعی ترکیبی

مزیت های نمایه موضوعی ترکیبی

چالش های نمایه‌ موضوعی ترکیبی

ه: از لحاظ تعدد اسناد

نمایه تک سندی

نمایه مجموعه ای

انواع رویکردهای نمایه‌سازی:

الف: از جهت گرایش نمایه‌سازی

رویکرد مدرک مدار

رویکرد کاربرمدار

رویکرد حوزه مدار

ب: از جهت محتوای نمایه‌سازی

رویکرد واژگانی

رویکرد موضوعی

رویکرد استنادی

اصول و قواعد نمایه‌سازی:

الف: مراحل نمایه‌سازی

1. تحلیل مفهومی

2. ترجمه

3. ثبت اطلاعات کتابشناختی سند

4. یکدست سازی نمایه ها

ب: بحث های مرتبط با تحلیل مفهومی

کل و جزء در نمایه‌سازی

تفاوت کُل و کُلی

سطح نمایه‌سازی

خلاصه سازی

نمایه‌سازی عمیق

جامع نگری

تفاوت جامع نگری و نمایه‌سازی جامع

اخص گرایی

انسجام در نمایه‌سازی

ج: بحث های مرتبط با ترجمه:

زبان نمایه‌سازی

اقسام زبان نمایه‌سازی

زبان طبیعی

زبان آزاد

زبان کنترل شده

انواع واژگان کنترل شده

سرعنوان های موضوعی

اصطلاحنامه

رده بندی

گونه شناسی واژگان نمایه ای:

اصطلاحات تخصصی

اصطلاحات عمومی

مدخل های اسمی:

1) اسامی اشخاص

نام و نامگذاری در ایران

نام و نامگذاری در عربی

نام های لاتین

2) تنالگان ها

3) نام های جغرافیایی

4) ذات های نامدار

چالش های گُزینش واژگان نمایه ای:

1) سرِهم نویسی یا جداسازی

2) تفاوت در املاء

3) تشابه لفظی

4) مفرد و جمع

5) تجزیه و ترکیب

راه های برونرفت از چالش ها

سیستم های نمایه‌سازی:

سیستم همارایی

پیش همارایی

پس همارایی

سیستم عامل بندی

عامل بندی معنایی

عامل بندی نحوی

انواع ترتیب و چینش نمایه ها:

ترتیب نمایه های کتب حوزه اسلامی

1) نمایه‌سازی آیات

2) نمایه‌سازی روایات

احادیث قدسی

حضرت محمد (ص)

امام علی بن ابی طالب (ع)

حضرت فاطمه زهرا (س)

روایات بدون ذکر قائل

3) نمایه‌سازی موضوعات:

1. شناسه

انواع شناسه از نظر شکل:

2. بیانگر

3. ارجاع

4. جاینما

سید تقی واردی. 20 آذر 1400