امام محمد تقی(ع)

شهادت امام محمد تقی(ع) در بغداد

 شهادت امام محمد تقی(ع) در بغداد

السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ الْبَرَّ التَّقِیَّ الْإِمَامَ الْوَفِیَّ

السَّلامُ عَلَیْکَ أَیُّهَا الرَّضِیُّ الزَّکِیُّ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا وَلِیَّ اللَّهِ

السَّلامُ عَلَیْکَ یَا نَجِیَّ اللَّهِ. و رحمة الله و برکاته

السلام ای کعبه جود و سخا          السلام ای مظهر لُطف و وفا

السلام ای نور بزم معرفت              ای وُجودت بهر عالم موهبت

ای فضیلت های ذاتت بی عدد           یا جواد بن ُ الرّضا مولا مدد

آخرین روز ذی قعده مصادف با شهادت جانسوز امام نهم شیعیان حضرت محمد تقی فرزند امام رضا(ع) ، معروف به جواد الائمه (ع) است.

 ضمن عرض تسلیت به پیشگاه مقدس نواده اش حضرت صاحب الزمان (ع) و علما و فقهای طایفه و سادات گرام و همه شیعیان و محبان اهل بیت (ع) ، توجه شما را به مختصری از زندگی و شهادت این امام همام جلب می نمایم . تا بانام و یاد ذراری رسول خدا (ص) و فاطمه زهرا(س) قلبمان را  از محبت اهل بیت (ع) سرشار نماییم:

 امام محمد تقی(ع)

امام محمد بن علی(ع)، معروف به "تقی" و "جوادالائمه" و مکنی به ابی جعفر ثانی، در نوزدهم ماه مبارک رمضان و به قولی در دهم رجب سال 195 قمری، در مدینه منوره دیده به جهان گشود. پدرش امام رضا(ع)، امام هشتم شیعیان و مادرش خیزران [سبیکه] از بانوان پاکیزه سرشت و پارسای عصر خود و از خاندان ماریه قبطیه [همسر رسول خدا-ص-] بود. (1) امام محمد تقی(ع)، پس از شهادت پدر گرامی اش امام رضا(ع) در سال 203 قمری در طوس خراسان به دست مأمون عباسی، امامت شیعیان را بر عهده گرفت. با این که وی، در آن أیام خردسال بود و بیش از هشت سال از عمر شریفش نگذشته بود، سکان کشتی امت را بر عهده گرفت و آن را به نیکی، امامت و هدایت نمود. نویسنده کتاب گرانسنگ "کشف الغمه" به نقل از کمال الدین محمد بن طلحه [از بزرگان شافعی مذهب اهل سنت] درباه امام جواد(ع) گفت: فهو و ان کان صغیر السّن، فهو کبیر القدر و رفیع الذّکر. (2) یعنی: او [امام جواد(ع)] گرچه کم سن و سال بود، ولیکن دارای شخصیت والا و بلند آوازه بود. امام محمد تقی(ع)، بنا به درخواست مأمون عباسی در محرم سال 215 قمری وارد بغداد شد و مأمون از نزدیک با دانش، معرفت و شخصیت بی همتای وی آشنا گردید و بنا به قولی که به پدرش امام رضا(ع) در خراسان داده بود، دختر خود "ام الفضل" را به عقد ازدواج امام محمد تقی(ع) در آورد و منزلت وی را در نزد تمامی نزدیکان و اقربای خویش، اعم از عباسیان و علویان، گرامی شمرد و برای وی احترام ویژه ای قائل گردید. (3) هنگامی که مأمون در برابر خرده گیری های عباسیان کینه توز، نسبت به ازدواج امام محمد تقی(ع) با دختر خویش روبرو گردید، در پاسخشان گفت: و أما ابوجعفر محمد بن علی(ع)، قد اخترته لتبریزه علی کافه أهل الفضل فی العلم و الفضل مع صغر سنه، و الأعجوبه فیه بذلک. (4) یعنی: اما از این که ابوجعفر محمد بن علی(ع) را به همسری دخترم برگزیدم، بدین جهت است که وی با کمی سن و سالش، سرآمد تمامی صاحبان فضل در دانش و دانایی است. او نابغه و شگفتی دوران است. به هر روی، امام محمد تقی(ع) پس از ازدواج با ام الفضل، مدتی در بغداد زندگی کرد ولی چون آن حضرت، تمایلی به معاشرت و هم نشینی با عباسیان غاصب را نداشت و روحیات او با تجملات و زندگی اشرافی سازگار نبود، به بهانه زیارت خانه خدا، از بغداد حرکت کرد و عازم مکه شد و پس از زیارت خانه خدا، به مدینه منوره رفت و در همان جا، مجدداً ساکن گردید. (5) اما بار دیگر، امام محمد تقی(ع) در عصر معتصم عباسی [هشتمین خلیفه عباسیان] به بغداد دعوت شد و با اکراه و اجبار خویش و اصرار همسرش ام الفضل، عازم عراق گردید و در محرم سال 220 قمری وارد بغداد شد و مورد استقبال معتصم و سایر درباریان و عباسیان قرار گرفت. ولیکن، معتصم و سایر بزرگان عباسی که با ازدواج آن حضرت با دختر مأمون از قبل ناراحت بودند و وجود وی را در جمع خویش نمی توانستند تحمل کنند، نقشه قتل وی را پی ریزی کردند. (6)

آنان، به واسطه جعفر بن مأمون، خواهرش ام الفضل را به قتل همسرش امام محمد تقی(ع) تحریک و تشویق نمودند و آن نادان و بی خرد، فریب اغوائات و وسوسه های شیطانی آن ها را خورد و آن حضرت را در آخرین روزهای ذی قعده سال 220 قمری مسموم نمود و بر اثر شدت زهر، آن حضرت در 25 سالگی، در آخرین روز ذی قعده همان سال، غریبانه و مظلومانه در بغداد به شهادت رسید. (7) بدن مطهر امام جواد(ع) در مقابر قریش بغداد، در کنار قبر مطهر جدش امام موسی کاظم(ع)، که هم اکنون معروف به کاظمین است، به خاک سپرده شد. (8) .

 منابع:

 1. الارشاد (شیخ مفید)، ص 614؛ کشف الغمه (علی بن عیسی اربلی)، ج3، ص 186؛ منتهی الآمال (شیخ عباس قمی)، ج2، ص 324
2. کشف الغمه، ج3، ص 186
3. الارشاد، ص 619
4. همان، ص 621
5. همان، ص 628
6. همان، ص 629؛ منتهی الآمال، ج2، ص 347
7. منتهی الآمال، ج2، ص 347
8. همان، ص 350 و بحارالانوار (علامه مجلسی)، ج5، ص 1 و ص 7