مقالات علمی- پژوهشی

مدیریت اطلاعات/ ضرورت چکیده بلند برای مقالات و منابع اسلامی

 
شیوه فشرده ­سازی مقالات حجیم از راه تهیه چکیده بلند

سید تقی واردی

استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

(دوفصلنامه الکترونیکی مدیریت دانش اسلامی، شماره 8، بهار و تابستان 1401)

چکیده: متن­ های حجیم مقالات، هم از جهت صرفه­ جویی در وقت مطالعه کنندگان و هم در تسهیل ارزیابی داوران و ارزیابان، نیاز به فشرده­ سازی و کوچ­ک سازی دارد. این مقصود از طریق چکیده­ نویسی قبل از نمایه ­سازی امکان پذیر است.

چکیده از لحاظ مختلف، دارای انواع متعددی است، که به لحاظ حجم و آیتم­ های اصلی آن­ ها به دو دسته تقسیم می­ گردند: چکیده کوتاه و چکیده بلند. چکیده کوتاه به طور معمول برای مقالات آورده می ­شود، ولی چکیده بلند که در عصر حاضر به عنوان یک ضرورت و شرط ارائه مقالات در همایش­ ها و پایگاه ­های اطلاعاتی بین­ المللی به شمار می­ آید، به خاطر عدم استانداردسازی تهیه آن، نیاز به راه کار واحد دارد که همگان با توجه به آن، اقدام به تهیه چنین چکیده­ای بنمایند.

چکیده بلند در واقع مینی مقاله است که می­توان با خواندن آن، با اصل موضوع به صورت کامل آشنا شد. راه کار تهیه چکیده بلند، تلاش برای استانداردسازی ساختار و عناصر تشکیل دهنده آن است. برای این منظور، باید عناصر اصلی آن را به دو دسته تقسیم کرد: اول از جهت اطلاعات کتابشناختی، مثل: عنوان، نویسنده، نام مجله، تاریخ انتشار، شماره، دوره و همین­طور چکیده کوتاه و واژگان کلیدی و دوم از جهت محتوای مقاله، که ضرورت دارد همانند اصل مقاله دارای مقدمه، روش پژوهش، یافته­ ها، بحث و نتیجه­ گیری و ذکر منابع اصلی مقاله باشد. حجم چکیده بلند بین 700 تا 1000 کلمه می­ باشد.

کلیدواژگان:  مقالات، فشرده­ سازی، چکیده­ نویسی، چکیده بلند، چکیده مبسوط

مقدمه

تولید و بازتولید اطلاعات در عصر حاضر و نشر آن­ها در قالب­های فیزیکی(کاغذی) و الکترونیکی شتاب فزاینده­ای یافته است و همه انسان­های باسواد به نوعی درگیر تولید، بازتولید و نشر اطلاعات برآمده­اند و در این میان، اطلاعات موجود در متن­های بلند و پُرحجم، به خاطر طولانی بودن آن­ها از یک سو و کمبود وقت مطالعه کنندگان از سوی دیگر، نیاز به فشرده­سازی و کوچک­سازی دارد تا اولا از این طریق ارزش یا عدم ارزش مطالعه تمام متن یک سند برای خواننده به دست­آید و ثانیا خواننده هر­گاه نیاز به جزئیات متن مورد نظر داشته باشد، بتواند یکراست به آن رجوع و از آن استفاده نماید و ثالثا یاری­کننده مناسب برای داوران و ارزیابان مقاله­ها است، که بدون نیاز به مطالعه تمام متن مقاله، آن را ارزیابی و داوری کنند.

ولی در عمل، کوچک­سازی متن­های بلند از دو شیوه امکان پذیر است: 1) از راه چکیده نویسی، که اختصاص به مقاله­های مجلات دارد. 2) از راه تهیه مقالات مروری، که برای کتاب­ها و متن­های حجیم نگارش می­یابد. برخی بین این دو تفاوت قائل نشده و هر دو را یکی دانسته­اند، در هر حالی­که دو شیوه جدا و با دو ساز­و­کار متفاوت می­باشند، گرچه در عمل شباهت­هایی با یکدیگر دارند. بدین جهت پژوهش درباره آن­ها نیاز به دو فرصت مطالعاتی دارد.

در این پژوهش، تلاش می­شود به روش توصیفی- کاربردی راهکار فشرده­سازی و کوچک­سازی مقالات بلند از طریق تهیه چکیده مبسوط(بلند) بحث و بررسی شده و برای همسان­سازی و وحدت رویه عملیاتی نمودن آن برای مقالات مورد منتخب، در قالب دو مبحث به شرح ذیل ارائه گردد:

الف: درنگی در چکیده و چکیده­نویسی

پیش از بررسی مقوله چکیده بلند و چگونگی راهکار تهیه و تدوین آن، لازم است از باب مقدمه برخی از دانستنی­های مربوط به چکیده و چکیده­نویسی را که در شناخت بیشتر چکیده بلند می­تواند اثربخش باشند، اشاره گردند:

1. تعریف چکیده[1]و چکیده نویسی[2]

آنچه از لغتنامه­های فارسی، مانند دهخدا، معین و غیرآن­ها دانسته می­شود، چکیده یک واژه فارسی و در اصل به معنای افشره و عصاره است و در مفاهیم گوناگونی به کار می­رود. ولی در اصطلاح کتابداری، آن­چه در دایره المعارف کتابداری و اطلاع­رسانی( 1381، ج 1، ص 724) به نقل از واژه­نامه انجمن کتابداران آمریکا آمده، چکیده خلاصه کوتاهی از یک کتاب، جزوه یا مقاله همراه با نکات اصلی آن است.

اما چکیده­نویسی عبارت است از فشرده­سازی و کوچک­سازی یک متن مکتوب(اعم از کاغذی و الکترونیکی) با حفظ تمام مفاهیم آن.

به گفته راولی(1374، ص 37)، فرایند عمل خلاصه­برداری را چکیده­نویسی می­گویند.

دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی(1381، ج 1، ص 721) در یکی از تعریفات آن آورده: چكيده‌نويسي شامل فرآيندهاي اداركي، تفسيري، گزينشي و خلاّق است كه مهم‌ترين هدف آن تجديد ساختار اطلاعات مدرك در مقياس كوچك است. متن مدرك همانند درختي است كه بايد دو فرايند را طي كند تا تبديل به چكيده شود: 1) هرس، يعني قطع و حذف شاخ و برگ‌هاي اضافي و حفظ شاخه‌ها و بخش‌هاي اصلي و ضروري. 2) عُصاره‌گيري متن، يعني دستيابي به درونمايه و لبّ مطلب.

2. تفاوت چکیده[3] با خلاصه[4]

تصور بیشتر افراد بر آن است که چکیده همان خلاصه است. یعنی واژه­ای فارسی معادل واژه عربی" خلاصه" است. ولی اگر دقت بیشتری به عمل آید، دانسته می­شود بین آن دو تفاوت است. دایره المعارف کتابداری و اطلاع­رسانی( 1381، ج 1، ص 721) در این خصوص نوشت: خلاصه به هر نوع فشرده­ای از یک متن اطلاق می­شود که ممکن است ملخص، فشرده، مستخرجه و چکیده را دربرگیرد. اما چکیده خلاصه­ای است که از قواعد دقیق و انضباط علمی پیروی می­کند. به بیان دیگر هر چکیده­ای خلاصه است، اما هر خلاصه­ای چکیده نیست.

جلال مساوات در مقاله « نکاتی چند درباره چکیده و چکیده­نویسی» تفاوت بین این دو را تشریح نمود(مساوات؛ 1364)، که اهم آن عبارتند از:

- خلاصه به مفهوم ساده کردن نزدیک است. چکیده هر گز به مفهوم ساده کردن مطالب نزدیک نیست. در چکیده هیچ­گاه، مطلب برای خواننده ساده نمی­شود.

- خلاصه گاهی به معنای مبانی است. مفهوم مبانی به اعتباری به مفهوم کلیات نزدیک است. بنا بر این، خلاصه یک موضوع یعنی بیان کلیات آن موضوع با صرفنظر از ذکر جزئیات آن. در حالی که در مورد چکیده نمی­توان چنین حکمی داد. چون گاهی در یک مدرک علمی، " جزئیات" خود ارزش اطلاعاتی اساسی برای محقق است.

- در خلاصه گاهی از مهمترین مباحث نیز صرفنظر می­کنند، اما در چکیده ملزم هستیم که حتما مهمترین مباحث را بدون استثنا منعکس کنیم.

- خلاصه کردن به این معنا است که مطلب یا مدرکی را برای گروه­هایی که صرفا از لحاظ سِنی، یا به طور کلی از جهت زمینه ذهنی و توانایی­های علمی و یا از لحاظ علاقه فرهنگی در شرایط معینی هستند، قابل استفاده کنیم. اما چکیده برای آن است که محقق بتواند بیشتر ببیند و حداکثر مدرک را از نظر بگذارند.

- هدف خلاصه کردن به طور عمده در خود آن است. به این معنا متن را خلاصه می­کنیم با این اعتقاد که برای گروهی معین در شرایط معین، این خلاصه کافی است.اما در چکیده­نویسی، هدف در خود آن نیست. بلکه هدف آن است که محقق در جهت دستیابی به مدارک مورد نیاز واقعی خود راهنمایی شود.

- هر چند که، هم در چکیده و هم در خلاصه " انتخاب و گزینش" و به نوعی ردّ و قبول مطالب موجود در مدرک مورد نظر وجود دارد، اما ضابطه انتخاب این دو به کلی با­هم فرق دارند. چون در خلاصه، کلی­ترین و عام­ترین و گاه دلپسند­ترین مطالب انتخاب می­شود، ولی در چکیده نوبودن و مفید­بودن مطلب برای محقق و متخصص اهمیت دارد.

- خلاصه معمولا از یک کتاب یا یکی از دانش­ها یا بخش معینی از معارف بشری صورت می­گیرد. مانند خلاصه تاریخ تمدن، یا خلاصه علم هیئت. امام چکیده به طور عمده از مقالات(مجلات) صورت می­گیرد.

3. ضرورت چکیده

نداشتن وقت کافی برای غالب افراد جهت مطالعه متن­های بلند، ضرورت چکیده­نویسی را توجیه می­نماید. بی­تردید با نوشتن چکیده برای متن­های حجیم، افراد بیشتری به مطالعه آن ترغیب شده و از محتوای آن بهره­مند می­گردند و برای صاحبان مقاله، امتیاز افزایش بسامد خوانندگان و یا دریافت­کنندگان را در پی خواهد داشت.

4. هدف چکیده

هدف چکیده کمک به خواننده در ارزیابی مدارک و ارتباط بالقوه آن با موضوع یا موضوعات مورد نظر او می­باشد. این مدرک ممکن است یک گزارش، مجله، مقاله، رساله یا کتاب باشد(بوری؛ 1385؛ ص 242).

تأمین نیاز به آگاهی­رسانی جاری، هدف اصلی چکیده­نویسی را تشکیل می­دهد.(دایره المعارف کتابداری و اطلاع­رسانی؛ 1381؛ ج 1، ص 721)

علاوه بر اين، می­توان اهداف دیگری به شرح ذیل برای آن بیان نمود:

 1) چكيده‌ها گزينش را تسهيل مي‌كنند، به اين ترتيب كه كاربر بر اساس اطلاعات موجود در چكيده‌ها مي‌تواند به گزينش متن كامل بپردازد. گزينش موضوع حتي در محيط رايانه‌اي نيز اهميت دارد و زماني كه بازيابي چكيده مقدم بر بازيابي متن كامل قرار مي‌گيرد، هزينه‌هاي صرف شده كاهش مي‌يابد.

 2) چكيده‌هايي كه به زبان كاربر نوشته مي‌شود كمك مي‌كنند تا كاربر بتواند به مباحث ساير زبان‌ها دست يابد و بدين ترتيب بر موانع زباني غلبه كند.

 3) به ‌منظور تسهيل نمايه‌سازي.(برگرفته از: دایره المعارف کتابداری و اطلاع­رسانی، 1381؛ ج 1، ص 721)

 

 

5. عوامل اثرگذار بر ارزش چکیده

برخی از عواملی که بر ارزش چکیده­ها اثر می­گذارند عبارتند از:

1) طول چکیده: یک چکیده طولانی کمک مؤثری به انتخاب اطلاعات می­کند، لیکن نوشتن آن و نیز مرور و بررسی آن به وقت بیشتری احتیاج است.

2) گرایش چکیده: چکیده­ای که با توجه به علایق استفاده کنندهِ به خصوصی تهیه می­شود، برای این استفاده کننده ارزش بیشتری داشته، اما احتمالا برای دیگر استفاده کنندگان فایده کمتری خواهد داشت.

3) کیفیت چکیده

4) ماهیت مدرک اصلی: برای مثال، چکیده­ای که از یک مدرک خارجی به زبان انگلیسی تهیه می­شود، بعضی از اهداف و مفاهیم مدرک اصلی را به مراتب دست­یافتنی­تر می­سازد.(راولی؛ 1374؛ ص 26)

6. تقدم چکیده بر نمایه­سازی[5]

از نظر عملی، آیا چکیده مقدم است یا نمایه­سازی؟ برخی چکیده را از این جهت مقدم دانسته­اند که چکیده می­تواند مراحل نمايه‌سازي را تسهيل گرداند. از اين طريق، زمان لازم براي خواندن متن و انتخاب مفاهيم كاهش مي‌يابد و در نتيجه، هزينه‌هايي كه صرف نمايه‌سازي مي‌شود تقليل پيدا مي‌كند(دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی؛ 1381؛ ج 1، ص 722).

7. انواع چکیده

چکیده­ها را به انواع مختلفی چون تمام­نما، راهنما، آمیخته، انتقادی، تلگرافی، سوگرفته، مؤلف، آماری و غیره طبقه­بندی کرده­اند.(بوری؛ 1385؛ ص 242)

چكيده‌ها را مي‌توان از ديدگاه‌هاي مختلف تقسيم كرد:

 1)از لحاظ لحن، چكيده‌ها به سه دسته تقسيم مي‌شوند: الف) چكيده راهنما. ب) چكيده تمام‌نما. ج) چكيده تلفيقي.

 2) از لحاظ تهيه‌كننده، به دو دسته تقسيم مي‌گردند: الف) چكيده مؤلف. ب) چكيده حرفه‌اي.

3) از لحاظ حجم، به دو دسته تقسیم می­شوند: الف) چكيده تلگرافي( یاعنوانی). ب)چكيده تفضيلي.

4) از لحاظ گرايش، به دو نوع تقسيم می­گردند: الف) چكيده عام. ب) چكيده سويافته.

 5) از لحاظ شيوه تهيه، نیز به دو گروه تقسیم می­گردند: الف) چكيده دستي.  ب) چكيده ماشيني(برگرفته از: دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی؛ 1381؛ ج 1، ص 723).

8. چیستی چکیده بلند[6]

چکیده بلند، که به آن چکیده گسترده و مبسوط[7] نیز گفته می­شود، نوعی مینی مقاله است­که می­توان با خواندن آن از موضوع اصل مقاله آگاه شد.

چکیده بلند، یکی از چکیده­های رایج مقالات عصر حاضر، به ویژه مقالات حجیم پژوهشی و مقالات همایش­ها است، که به زبان دوم نیز ترجمه می­گردد.

 چکیده بلند از لحاظ لحن، چکیده تمام­نماست که تلاش دارد در حدّ امکان کیفیت و کمیت اطلاعات موجود در متن اصلی را ارائه نماید.

از لحاظ حجم، چکیده تفصیلی به شمار می­آید. چون نسبت به چکیده­های معمولی دارای حجم بیشتری(تا 10 درصد اصل مقاله) می­باشد.

از لحاظ تهیه کننده، ترجیحی بین چکیده مؤلف و چکیده حرفه­ای نمی­توان تصور کرد. برخی چکیده مؤلف را از این جهت ترجیح می­دهند که وی بر کل مقاله تسلط و اشراف دارد و بدین جهت راحت­تر و سریع­تر می­تواند انجام دهد. ولی نمی­توان برتری چکیده­نویس حرفه­ای را که با فن چکیده­نویسی آشنایی کامل دارد و می­تواند سریع­تر و مطابق با استاندارد عمل کند، نادیده گرفت.

از لحاظ گرایش، در دسته چکیده عام قرار می­گیرد. چون باید آیینه تمام­نمای اصل مقاله باشد، نه سویافته و جهت یافته به سمت خاص.

و در آخر، از جهت شیوه تهیه، بی­تردید ترجیح با چکیده دستی است، مگر راهکار مطمئنی برای چکیده ماشینی به وجود آید، که تا کنون چنین اطمینانی به دست نیامده است.

9. تفاوت چکیده کوتاه با چکیده بلند

گرچه چکیده کوتاه و چکیده بلند از نظر حقیقت و ماهیت به معنای فشرده­سازی و کوچک­سازی متن­های بلند(مثل یک مقاله) می­باشند، ولی در عمل تفاوت­هایی بین آن دو وجود دارد که به برخی از آن­ها اشاره می­گردد:

1) تعداد کلمات آن دو متفاوت است. در چکیده کوتاه، بر اساس استاندارد مجلات بین 150 تا 250 و حداکثر تا 400 کلمه است، در حالی­که تعداد کلمات چکیده بلند بین 700 تا 1000 کلمه (به اندازه 4 صفحه 250 کلمه­ای) می­باشد.

2) در چکیده کوتاه، منابع مقاله نوشته نمی­شود، در حالی­که در چکیده بلند، منابع مقاله آورده می­شود.

3) چکیده کوتاه به صورت یک متن پیوسته و بدون عنوان­بندی مطالب آن می­باشد، در حالی­که چکیده بلند به مانند متن اصلی دارای آیتم­های متعدد با عنوان­های خاص می­باشد( که در بخش ساختار چکیده بلند به آن پرداخته می­شود).

ب: ساختار چکیده بلند

ساختار چکیده بلند، بر خلاف چکیده کوتاه که صرفا به موضوع، نتیجه و روش مقاله می­پردازد، همان ساختار اصل مقاله است. تفاوتشان تنها در حجم آن­هاست. به این معنا تعداد کلماتی که در چکیده بلند قرار می­گیرد، باید کمتر از تعداد کلمات موجود در اصل مقاله باشد. یعنی بین 700 تا 1000 کلمه( حدود 4 صفحه 250 کلمه­ای) متغیر است.

درباره عناصر اطلاعاتی و ساختار مطلق چکیده، که طبعا شامل چکیده بلند نیز می­گردد، در دایره المعارف کتابداری و اطلاع­رسانی (1381؛ ج 1، ص 722) چنین آمده: اطلاعاتی که چکیده یک مقاله باید دارا باشد، عبارت است از: عنوان مقاله، نویسنده/ نویسندگان، نام مجله­ای که اصل مقاله در آن چاپ شده و سایر اطلاعات کتابشناختی، از قبیل تاریخ انتشار، شماره، دوره، صفحات مقاله و بالأخره متن چکیده.

به هر روی، جهت حفظ وحدت رویه در تهیه چکیده­های بلند، موارد ذیل باید رعایت گردد:

1) عنوان

عین عنوان همراه با پیشوند «چکیده بلند مقاله» در نگارش آورده می­شود.
مثال: چکیده بلند مقاله « بررسی مشروعیت وقف منقطع و سرنوشت عین موقوفه بعد از انقراض صاحبان وقف».
برخی از پایگاه­ها( سینا ترجمه؛ مشاهده شده در 1401) برای عنوان، محدودیت­ها و قیدهایی ذکر کرده­اند، که به نظر می­رسد درست نباشد. به عنوان مثال گفته­اند: عنوان چکیده مبسوط باید مختصر و متناسب با هدف، محتوا و نتایج اصلی مقاله باشد. که در زیر به نکاتی که در نگارش عنوان باید رعایت نمایید اشاره شده است:

- موجز و مختصر باشد.

- طول عنوان حداکثر 10 تا 12 واژه باشد.

- نباید از مخفف واژه­ها و یا واژه­های جدید استفاده شود.

- حاوی متغیرهای اصلی پژوهش و روابط بین آن­ها باشد

- .....

علت نادرستی آن­ها از این جهت است که چکیده­نویس و هر پردازشگر دیگری(مانند نمایه­ساز و فهرست­نویس) مجاز به دخل و تصرف در عنوان مقاله و یا رساله علمی نیست. چون کاربران و مطالعه کنندگان، هر مقاله و رساله علمی را با همان عنوان خودشان می­شناسند و در مقام جستجو، طبعا همان را بازیابی می­کنند. اگر تغییر داده­شود، قابل شناسایی و بازیابی نخواهد بود.

2) صاحب اثر

نام صاحب اثر به صورت مقلوب آورده می­شود. یعنی اول نام خانوادگی و شهرت و سپس نام کوچک. مانند: صادقی سمنانی، علی­اکبر.

اگر صاحب اثر بیش از یک نفر باشد، اول نام نویسنده مسئول و سپس نام سایر نویسندگان به صورت مقلوب نوشته شده و نام نویسنده مسئول با علامت * مشخص می­گردد. بین نام و نام خانوادگی با ویرگول و بین هر یک از صاحبان اثر با نقطه­ویرگول فاصله­گذاری شده و غیر از علامت * که برای نویسنده مسئول است، برای بقیه با عدد 1، 2 و ...  جهت معرفی سایر مشخصات آنان، نشانه گذاری می­گردد. مانند:

 صادقی سمنانی، علی­اکبر *؛ همتی باورمند، حسین1؛ پوراحمدی سماورساز، پروین2.

درجه علمی و وابستگی سازمانی هر یک از آنان را با شماره گذاری 1 و 2 و... در ذیل نام­ آنان همراه با درج ایمیل ثبت می­گردد. مانند:

* استادیار، گروه سازماندهی اطلاعات و مدارک، پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ایمیل.....

1. دانشیار، گروه سازماندهی اطلاعات و مدارک، پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ایمیل.....
2. استادیار، گروه پژوهشی علم‌سنجی و تحلیل اطلاعات، پژوهشکده علوم اطلاعات، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، ایمیل....

 

3) چکیده

مراد از چکیده در این­جا، همان چکیده کوتاه است، که به صورت تک پاراگرافی، مختصر و در عین حال جامع و کامل از نکات اصلی مقاله می­باشد. حجم آن بین 200 تا 250 کلمه است.

معمولا در آن به اهداف، روش و یافته­ها به صورت خلاصه اشاره می­شود.

4) واژگان کلیدی

حداکثر پنج واژه با توجه به موضوع پژوهش انتخاب می­گردد. واژگان با خط فاصله از یکدیگر جدا می­شوند.

5) مقدمه

در مقدمه باید به بیان مسئله، هدف، پرسش­ها/ فرضیه­ها و پیشینه پژوهش به گونه­ای کاملا خلاصه پرداخته شود تا خواننده با فضای مطالعه هم­راستا شود. توجه به نکات ذیل می­تواند در تهیه یک مقدمه خوب و مورد قبول کمک کند:

- پیشینه تجربی پژوهش، به صورت کوتاه بیان شود.

- مبانی نظری به گونه­ای بیان شود.

- فرضیه­های پژوهش به طور واضح بیان شود.

- در مقدمه از کلیات شروع و به سمت جزئیات حرکت گردد.

- در ابتدای مقدمه، سعی شود زمینه مسائل و سپس خود مسئله بیان گردد.

- در بیان مسئله، باید تمام متغیرهای مورد مطالعه همراه با جامعه هدف و بافت مطالعه گنجانده شود.

6) روش پژوهش

روش­شناسی پژوهش دارای سه زیرمجموعه ذیل است، که باید به صورت شفاف، صریح و خلاصه بیان گردد:

- جامعه(یعنی شرکت کنندگان)

- ابزار(اندازه­گیری)

- روش اجرا و تجزیه و تحلیل

7) یافته­ها

یافته­ها و نتایج پژوهش به صورت عینی و خلاصه گزارش گردد. بدون این­که تبیین و تفسیری به عمل آید. می­توان در قالب یک جدول نیز آن را نشان داد.

8) بحث و نتیجه­گیری

در این بخش تحلیل و تبیین مهم­ترین یافته­ پژوهش به همراه پیشنهادها در 3 تا 4 خط آورده شود.

9) منابع

منابع ارائه شده با توجه به فرمت مجلات متفاوت می­باشد ولی به صورت معمول در متن چکیده بلند سعی می­شود حداکثر از 15 منبع استفاده شود. این منابع باید مرتبط­ ترین و تا حد امکان جدیدترین منابع در مورد موضوع مورد مطالعه شما باشد.

باید دقت شود تنها همین 15 منبع که در تدوین متن چکیده بلند از آن­ها استفاده شده است، در فهرست منابع ذکر شود.

در پایان بحث ساختار، به این نکته اشاره شود، اگر مقاله مورد نظر دارای چکیده کوتاه و واژگان کلیدی باشد، همان­ها را می­توان در چکیده بلند استفاده نمود. هم­چنین 15 منبعی که برای چکیده بلند انتخاب می­شود، از بین منابع مقاله مورد نظر، انتخاب گردد. در واقع، این سه مؤلفه نیاز به پژوهش مجدد ندارند.

در تهیه متن فوق از پایگاه­های ذیل نیز استفاده شد:

1. پایگاه مؤسسه پژوهش و برنامه­ریزی آموزش عالی؛ مشاهده شده شده در 1401؛ راهنمای نگارش چکیده گسترده؛ به نشانی:

http://journal.irphe.ac.ir/files/site1/files

2. پایگاه سینا ترجمه؛ مشاهده شده در 1401؛  طرز نوشتن چکیده مبسوط؛  به نشانی:

https://sina-pub.ir/.post/tarz-neveshtane-chekide-mabsut-wjzlnb

 

 

 

جدول ساختار چکیده بلند

1.    Abstract

* Keywords
   

1. چکیده کوتاه

* واژگان کلیدی: کلمات کلیدی که در متن مقاله قابل بررسی و جستجو می­باشند(بین 3 تا 5 کلمه به ترتیب الفبایی)
   

200 تا 250 کلمه

(بدون احتساب عنوان و اسامی نویسندگان)

2.    Introduction

 

*ProblemStatement

 

*Purpose

 

*Questions/ Hypothesis

 

*Background

 

3.    Methodology

 

4. Findings

 

5. Concusion

 

 

6. References

 

 

 

 
   

2. مقدمه

 

* بیان مسئله

 

* هدف

 

* پرسش­ها/ فرضیه­ها

 

* پیشینه

 

. روش­شناسی3

 

4. یافته­ها

 

5. نتیجه­گیری

 

6. منابع
   

700 تا 1000 کلمه

 

خاتمه

با ایجاد وحدت رویه در تهیه چکیده­های بلند برای متن­های حجیم مقالات پژوهشی و مقالات همایش­ها، می­توان خوانندگان بیشتری را جذب مقالات نمود و زحمات ارزیابان و داوران آن­ها را به مراتب کاهش داد. هم­چنین اگر تصمیم بر ترجمه به زبان­های دوم و نشر آن­ها در مجلات و پایگاه­های اطلاعاتی باشد، هم از جهت هزینه ترجمه و هم از جهت هزینه نشر، بسیار کمتر از اصل مقالات است. علاوه بر آن­که امروزه تهیه چکیده­های بلند لازمه پذیرش مقالات در پایگاه­های بین المللی اطلاع­رسانی است.

پاورقی:

[1]. Abstract

[2] . Abstract writing

[3] .Abstract

[4] . summary

[5] .Indexing

[6] .Long Abstract

[7]. Extended abstract

منابع:

- بوری، علی اکبر؛ (1385)؛ چکیده و چکیده­نویسی؛ فصل­نامه تخصصی ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شماره 11 و 12، صص 238 – 254.

- پایگاه سینا ترجمه؛ مشاهده شده در 1401؛  طرز نوشتن چکیده مبسوط؛  به نشانی:

https://sina-pub.ir/.post/tarz-neveshtane-chekide-mabsut-wjzlnb

- دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی؛ (1381)؛ سرویراستار: عباس حری؛ ویراستار همکار: نرگس نشاط؛ سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران؛ اول؛ تهران.

- راولی، جنیفر؛(1374)؛ نمایه­سازی و چکیده­نویسی؛ ترجمه جعفر مهراد؛ سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی؛ اول؛ تهران.

-  مساوات، جلال؛( 1364)؛ نکاتی چند درباره چکیده و چکیده­نویسی؛ علوم و فناوری اطلاعات،  شماره 1 و 2 (پیاپی16)؛ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

-  مؤسسه پژوهش و برنامه­ریزی آموزش عالی؛ (مشاهده شده شده در 1401)؛ راهنمای نگارش چکیده گسترده؛ پایگاه فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، به نشانی:

http://journal.irphe.ac.ir/files/site1/files

• بعدی